ՆԱԶԱՐԷԹ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ – Բարի լոյս՝ Ազգի ու Հայրենիքի երթը աներեր յառաջ մղելու մեր ժողովուրդի ԻՆՔՆԱՀԱՒԱՏԱՐՄՈՒԹԵԱՆ
Nazareth Berberian – ««ՆԱԽՈՐԴ ԲԱՐԻ ԼՈՅՍԸ»»
ՆԱԶԱՐԷԹ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆԻ ՀԵՐԹԱԿԱՆ «ԲԱՐԻ ԼՈՅՍ»Ը
ԲԱՐԻ ԼՈՅՍ
Ո՛չ մէկ քաղաքական կամ կուսակցական ՀՈՍԱՆՔի եւ ԴԱՒԱՆԱՆՔի կուրօրէն, առանց քննական կամ ինքնաքննական ՀԱՅԵԱՑՔի անձնատուր ըլլալ
30 Յունուար 2020
1935 թ. Խանջեանին ուղղուած նամակներից մէկում, որն անբացատրելի հանգամանքներում անհետացել է, յիշեալ պլենումում (խօսքը կը վերաբերի 1936 թուի Յուլիսի 12ին գումարուած Հ․Կ․Կ․ Կ․Կ․ի պլենումին – Ն․Պ․) զեկուցողներ Ամատունու, Մուղդուսու ելոյթներից պարզւում է, որ Յակոբ Օշականը, նկատի ունենալով 1936 թ. ընդունուելիք Խ․Ս․Հ․Մ․ նոր սահմանադրութեան փաստը, Խանջեանին առաջարկում էր բարձրացնել Ջավախքի, Նախիջեւանի եւ Ղարաբաղի վերամիաւորման, ազգային հերոս Անդրանիկի աճիւնը հայրենիք տեղափոխելու խնդիրները։
Բնական է, որ Խանջեանն անտարբեր չէր կարող լինել հայութեան հայրենիքի, խլուած տարածքների վերամիաւորման հարցում ու բարձրացնելու էր այդ ցաւոտ խնդիրները: Անվիճելի է, որ Խանջեանն անպայմանօրէն անդրադարձել է այդ խնդիրներին եւ «վաստակել» Խրիմեան Հայրիկի գործի շարունակող «ազգայնամոլ», «դաշնակցական» անուանարկումները:
Այդ առթիւ պլենումում զեկուցողը յայտնում է.- «Այն, որ Խանջեանը գնաց այդ գործին՝ դա անվիճելի է, դա յստակ երեւում է մի շարք փաստերով… արտասահմանի հայերը յոյսով են, որ նա (Խանջեանը – Յ.Զ.) կ՚անի հնարաւոր ամէն ինչ… որպէսզի առաջ տանի իր ազգայնական ուղին, Խանջեանը ձգտում էր, եւ դա նրան գրեթէ յաջողւում էր: Նա կուսակցական միւս կազմակերպութիւնների ղեկավարներին զրկում էր այդ աշխատանքին մասնակցելուց: Նա զայրանում էր, երբ ինչ-որ մէկը հետաքրքրւում էր այդ հարցերով, պատմութեան եւ գրականութեան հարցերում նրանց անուանում էր տգէտ, անհասկացող։
․․․Պլենումում յայտնւում է, որ Խանջեանը բացայայտ յայտարարել է, որ Հ․Յ․Դ․ին, Ռամկավարներին 20ական թուականներին Հ․Կ․Կ․ VI․ համագումարում սխալ գնահատականներ են տրուել, որ այդ կուսակցութիւնները հայրենիքի թշնամիներ չեն, եւ պէտք է փոխել նրանց նկատմամբ հաստատուած կարծիքները, որ նրանց ուժերը պէտք է օգտագործել Հայաստանի տնտեսութեան զարգացման համար:
«Դաշնակցական», «սպեցիֆիկ» Խանջեանը ուշադրութիւն չէր դարձնում քննադատութիւններին եւ շարունակում էր իր «հակապետական» գործունէութիւնը, որի արդիւնքում վերջին շրջանում տպագրւում էին գրքեր, որոնք ունէին «ազգայնական ուղղուածութիւն»: Աւելին, աքսորում գտնուող Դ․ Անանունը վերջին նամակներից մէկում Խանջեանին գրում էր.- «Սիրելի Աղասի… ողջոյն քեզ, սեղմում եմ ձեռքդ…»: «Սպեցիֆիկ», «հակայեղափոխական» Անանունը ինչպէ՞ս կարող էր գաղափարական հակառակորդ Խանջեանին` Հ․Կ․Կ․ Կ․Կ․ առաջին քարտուղարին, դիմել նման ջերմ բառերով, եթէ նրանք մտերիմներ չլինէին…»։
(Յովհաննէս Զատիկեան, «Աղասի Խանջեանի սպանութեան արխիւային վկայութիւնները», Հայկական Ուսումնասիրութիւնների ԱՆԻ Կենտրոն – 7 Յուլիս 2017․ աղբիւրը՝ «Գրական Թերթ» – 07.04. 2015)
*
* *
Բարի լոյս՝ բոլորիս գօտեպնդումով Հայաստանի ու հայութեան երթը ամէն կարգի խութերէ եւ վտանգներէ զերծ ու յաղթաքայլ պահելու ամենայն բարեմաղթութեամբ։
Բարի լոյս՝ Յունուար 30ի այս օրը ծնած հայոց նորագոյն պատմութեան խորհրդահայ անուանի պետական գործիչներէն ԱՂԱՍԻ ԽԱՆՃԵԱՆի (1901-1936) ՈՂԲԵՐԳԱԿԱՆ ԿՏԱԿը միշտ պահելով հայոց սերունդներու ազգային յիշողութեան կիզակէտին, որպէսզի երբեւիցէ Հայաստանի ու հայութեան սերոյցքը չմատնուի Խանճեաններու եւ Չարենցներու սերունդին ԳԱՂԱՓԱՐԱԿԱՆ ՄՈԼՈՐԱՆՔի փորձութեան։
Քսաներորդ դարու 20ականներու հայ քաղաքական ականառու գործիչներու շարքին իր ուրոյն տեղը գրաւած՝ հայ պոլշեւիկ¬համայնավար յեղափոխականի ու սովետական¬պետական ղեկավարի ՀԻԱՍԹԱՓՈՒԱԾ ԿԵՐՊԱՐի մարմնաւորումն է Աղասի Խանջեան, որու կեանքին, դաւանամոլութեան ու հաւատափոխութեան ամփոփ ներկայացումը կատարուած է «Յուշատետր»ի համապատասխան փոստով։
Խորհրդային ժամանակներէն իսկ տարածուած եւ ընդունուած էր այն վարկածը, թէ Խանջեան սպաննուեցաւ Ստալինի մութ գործերու յանձնակատար Բերիայի ձեռամբ։ Վերեւի մէջբերումով ներկայացուած Յովհաննէս Զատիկեանի վկայութիւնը խորքին մէջ կը խտացնէ Հայաստանի վերանկախացումէն ասդին հայ քաղաքական մտքի ընդգծած ճշմարտութիւնը՝ ԽԱՆՃԵԱՆՆԵՐՈՒ ՍԵՐՈՒՆԴին դէմ Ստալինի ձեռնարկած ԳԼԽԱՏՄԱՆ ԵՂԵՌՆԱԳՈՐԾՈՒԹԵԱՆ մասին։
Պատմութեան արխիւները քրքրելու տրամադրութեան հետ աղերս չունի այսօրուան բարի լոյսի մեր բարեմաղթութեան կիզակէտը։
Բարի լոյս՝ սթափութեան կոչ ուղղելով այսօր ալ մեր շուրջ նկատառելի համրանք կազմող, այս կամ այն քաղաքական ու կուսակցական ՀՈՍԱՆՔին եւ ԴԱՒԱՆԱՆՔին կուրօրէն, առանց քննական կամ ինքնաքննական ՀԱՅԵԱՑՔի անձնատուր եղած հարազատներու, բարեկամներու եւ ընկերներու։
Հայ ժողովուրդի տանջահար սրտէն դուրս զո՜ւր է փնտռել անխարդախ յենարանը որեւէ յեղափոխութեան կամ ազատագրութեան։
Ազատութիւն եւ Արդարութիւն, Իրաւունք ու Արժանապատուութիւն պահանջող ՀԱՅուն ոչ ոք իրաւունք ունի օրօրելու եւ խաբելու իր ժամանակը ապրած ու այլեւս պատմական մեր ժառանգութեան մէջ իր արժանի տեղը գտած որեւէ ՎԱՃԱՌԱՆԻՇով, ոչ ալ այս կամ այն վաճառանիշին ի նպաստ կամ դէմ տոն-քիշոթեան սուրեր ճօճելով։
Խանճեանն ու Չարենցը շատ ուշ անդրադարձան եւ իրենց գլուխը վրայ տալով սորվեցան, որ ազատ ու անկախ Հայաստանը հայ ժողովուրդի ՆՈՅԵԱՆ ՏԱՊԱՆՆ էր միջազգային յեղաշրջումներու ալեկոծ ժամանակաշրջանին։
Ինչպէս որ հայ ժողովուրդի նուաճած թաւշեայ յեղափոխութեան դէմ ուղղակի դաւադիր՝ կռնակէն դաշունահարելու հարուած կը փորձեն հասցնել հայ ազգային-ազատագրական շարժման անունով սուտ ու մուր թափող նորելուկ փանջունիները։
Բարի լոյս՝ Ազգի ու Հայրենիքի երթը աներեր յառաջ մղելու մեր ժողովուրդի ԻՆՔՆԱՀԱՒԱՏԱՐՄՈՒԹԵԱՆ։
ՆԱԶԱՐԷԹ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ
