13 ՓԵՏՐՈՒԱՐ 2019 – ՍՓԻՒՌՔ – ՀԱՅԱՍՏԱՆ – ՆԵՐՔԻՆ ՀԱՐՑԵՐ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ:
Հայաստանի Հանրապետութեան վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան չափազանց կարեւոր կը համարէ Հայաստանի եւ հայկական Սփիւռքի յարաբերութիւններուն մէջ էական փոփոխութիւններ մտցնելը: «Արմէնփրէս»ը կը հաղորդէ, որ վարչապետը այս մասին խօսեցաւ Ազգային ժողովին մէջ կառավարութեան ծրագիրը ներկայացնելու ընթացքին: Ստորեւ կը ներկայացնենք վարչապետին ելոյթին Սփիւռքին վերաբերող բաժինը.
«Չափազանց կարեւոր եմ համարում Հայաստանի եւ Սփիւռքի յարաբերութիւններում էական փոփոխութիւններ մտցնելը: Ինչպէս գիտէք, կառավարութեան կառուցուածքի փոփոխութիւնն իրականացնելիս մենք նկատի ենք առնում ոչ այնքան եւ ոչ միայն ֆիզիկական կառուցուածքի փոփոխութիւնները, այլեւ ֆունկցիոնալ (գործառական-Խմբ.) փոփոխութիւնները եւ մենք կարծում ենք, որ պետական կառավարման համակարգում իւրաքանչիւր կառոյց պէտք է իրականացնի մէկ գործառոյթ, որովհետեւ եթէ միեւնոյն գործառոյթն իրականացնում են մի քանի կառոյցներ, կարող ենք արձանագրել, որ այդ գործառոյթները փաստացի չեն իրականացւում:
Ընդհանուր առմամբ, դրդապատճառներից մէկը, որ որոշեցինք, որ ՀՀն պէտք է չունենայ Սփիւռքի նախարարութիւն՝ հէնց սա էր, որովհետեւ Սփիւռքի նախարարութիւնում իրականացւում էին գործառոյթներ, որոնք իրականացւում էին այլ նախարարութիւնների կողմից: Խօսքը կրթական, մշակութային, երիտասարդական, կազմակերպական գործառոյթների մասին է: Եւ սրա փոխարէն, կարեւոր գործառոյթներ, որոնք պէտք է իրականացուեն Սփիւռքի հետ յարաբերութիւնների տեսակէտից, ըստ էութեան չէին իրականացւում:
Եւ ես ուզում եմ արձանագրել հետեւեալը, որ կառավարութիւնը միտուած է ՀՀ կառավարութեան կառուցուածքում չունենալ Սփիւռքի նախարարութիւն: Սրա փոխարէն ՀՀ վարչապետի աշխատակազմում մենք կ՛ունենանք Սփիւռքի գործերով գլխաւոր յանձնակատար, որը վարչապետի անունից եւ յանձնարարութեամբ կ՛իրականացնի Սփիւռքի հետ յարաբերութիւնների քաղաքականութիւնը, ինչպէս նաեւ վարչապետի յանձնարարութեամբ կը կօօրդինացնի (համակարգէ-Խմբ.) նախարարութիւնների աշխատանքը Սփիւռքի հետ յարաբերութիւններում, միեւնոյն ժամանակ ապահովելով Հայաստան-Սփիւռք յարաբերութիւնների բաւական բարձր եւ պատշաճ մակարդակ:
Բայց այս տրամաբանութեան մէջ մեր կառավարութիւնը Սփիւռքի հետ յարաբերութիւններում երկու խնդիր է դրել իր առաջ, որոնք ըստ էութեան, պէտք է անուանել յեղափոխական: Առաջինը, որքան էլ զարմանալի լինի, մենք անկախութեան ձեռքբերման առաջին օրերից խօսելով Սփիւռքի ներուժի մասին՝ մինչ օրս չունենք Սփիւռքի ներուժի քարտէզագրում: Մենք մինչեւ այսօր չգիտենք, թէ որ երկրում ինչպիսի պոտենցիալ (հնարաւորութիւն, կարողութիւն-Խմբ.) ունի Սփիւռքը, ազդեցութեան ինչպիսի միջավայր եւ ծաւալ: Հետեւաբար, այս ամբողջ համակարգը բաւարար չափով կազմակերպուած չէ եւ եթէ նկատել էք՝ կառավարութեան գործունէութեան ծրագրում առանձնայատուկ տեղ է յատկացուած համահայկական ցանցի ստեղծմանը:
Մենք կ՛ունենանք մի համակարգ, որն իր մէջ կը ներառի ամփոփ եւ կիրառելի ամէնօրեայ տեղեկատուութիւն, թէ Սփիւռքի որ հատուածում մենք ինչպիսի պոտենցիալ ունենք եւ այդ պոտենցիալի հետ կառավարութիւնն ինչ համագործակցութիւն պէտք է իրականացնի Հայաստանի Հանրապետութեան տնտեսական, քաղաքական, անվտանգութեան մակարդակը բարձրացնելու առումով: Իհարկէ, Սփիւռքի նկատմամբ Հայաստանի Հանրապետութիւնն ունի պարտաւորութիւններ եւ ծառայութիւններ ու մենք ամէն ինչ պէտք է անենք դրանք պատշաճ մակարդակով ապահովելու համար:
Յաջորդ կարեւորագոյն խնդիրը եւ գործօնը, որ մենք առաջադրում ենք ինքներս մեզ եւ բոլորիս, եւ որի լուծումը չափազանց բարդ է եւ մեծ մարտահրաւէրների հետ է կապուած լինելու, բայց մենք միեւնոյն ժամանակ բոլորիս կոչ ենք անում չյուսահատուել այդ խնդրի լուծման ճանապարհին, որքան էլ մեծ լինի բարդութիւնը, դա Սփիւռքը ներկայացնող միասնական կառոյցի եւ միասնական կազմակերպութեան կամ ֆորմատի ստեղծումն է: Մենք պէտք է կարողանանք ձեւաւորել եւ ձեւակերպել կոնկրետ (յստակ-Խմբ.) հասցէ՝ արձանագրելու համար, թէ Սփիւռքի հետ խօսելու համար մենք ում հետ պէտք է խօսենք:
Շատ հարցեր կան կառավարութեան, քաղաքական օրակարգում, երբ ասւում է, որ այս հարցերը պէտք է քննարկել Սփիւռքի հետ, իսկ կոնկրետ ո՞ւմ հետ, որովհետեւ Սփիւռքը շատ մեծ ծաւալներ ունի եւ շատ ընդգրկուն է: Կան հազարաւոր կազմակերպութիւններ եւ եթէ նոյնիսկ ֆիզիկապէս նրանց մի մասի հետ հնարաւոր է քննարկել, ապա միւս մասի եւ բոլորի հետ հնարաւոր չէ քննարկել: Եւ ամէն անգամ քննարկումների պրոցես (գործընթաց-Խմբ.) սկսելիս միշտ առաջանում է գայթակղութիւնը, որ Սփիւռքի ինչ որ մի հատուած իրեն մեկուսացած կը զգայ պրոցեսից եւ կը համարի, որ ՀՀ կառավարութիւնն ընդհանրապէս իր հետ այդ հարցը չի քննարկել:
Հետեւաբար, մենք խնդիր ունենք ձեւաւորելու ամբողջ Սփիւռքը ներկայացնող ինչ որ ներկայացուցչական կառոյց եւ մենք բոլորս հասկանում ենք, որ սա լինելու է չափազանց մեծ մարտահրաւէր եւ լրջագոյն խնդիր, որովհետեւ գիտէք, որ Սփիւռքը բազմաշերտ է, շատ բարդ է, այնտեղ կան բազմաթիւ յարաբերութիւններ, հակասութիւններ: Այսօր մենք ունենք նաեւ մի իրավիճակ, որ սփիւռքահայութեան մի զգալի հատուած դուրս է մնացել Սփիւռքի կազմակերպման մեզ յայտնի եւ աւանդական շրջանակից եւ մենք խնդիր ունենք այդ պոտենցիալը կենտրոնացնել ու այդ պոտենցիալի եւ ՀՀի յարաբերութիւնների համար ստեղծել պլատֆորմ (հարթակ-Խմբ.), ստեղծել կոնկրետ հասցէ: Եւ երբ այդ պլատֆորմի հետ մենք քննարկած լինենք որեւէ հարց՝ ունենանք լեգիտիմ (վաւերական-Խմբ.) իրաւունք՝ ասելու, որ այս հարցը քննարկուել, համաձայնեցուել է Սփիւռքի հետ»։
asbarez.com/arm/337472
