22.03.2019 | Հարցազրույց | ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ, Հարցազրուցավար:
Մեր զրուցակիցն է Արցախի Հանրապետության նախագահի մամուլի խոսնակ Դավիթ Բաբայանը
Պարոն Բաբայան, «Սասնա ծռեր» կուսակցությունը ստորագրահավաք է սկսել, որի նպատակը Արցախին Հայաստանի մարզի կարգավիճակի շնորհումն է։ Ինչպե՞ս եք գնահատում այս նախաձեռնությունը։
Այստեղ մենք պետք է խնդիրը դիտարկենք երկու տեսանկյունից։ Մի կողմից տարբեր մարդիկ, տարբեր քաղաքական ուժեր ունեն իրենց կարծիքը այս կամ այն խնդրի շուրջ։ Եթե այդ մարդիկ գործում են ըստ Սահմանադրության, չեն խախտում օրենքները, բնական է, որ իրավունք ունեն իրենց գործունեությունը վարելու։ Իսկ եթե օրենքը խախտում են, ապա պետք է ցանկացած մարդ պատասխանատվություն կրի օրենքը խախտելու համար։
Այլ խնդիր է, որ դա էլ իրենց գաղափարն է, այդպես են մտածում։ Թող մտածեն, բայց ի վերջո, այդ հարցերը պետք է ժողովուրդը որոշի։ Նախ արձանագրենք, որ բոլորի համար էլ միացյալ հայոց պետության ստեղծումը, իհարկե, գերնպատակ է։ Այսինքն՝ չի կարող լինել մի նորմալ հայրենասեր հայ, որ չուզենա, որ լինի մեկ միասնական հայոց պետություն։ Իսկ ո՞վ է ասել, որ չպետք է լինի այդպիսի պետություն։ Բայց այս ամենը որպես գերնպատակ ունենալով՝ պետք է նաև լավ պատկերացնենք, թե առհասարակ ինչ է քաղաքականությունը, ինչ է աշխարհքաղաքականությունը։ Ի՞նչ է, որ մենք այսքան տարի պայքարում ենք Ադրբեջանի դեմ և հանուն անկախ Արցախի, հայրենասե՞ր չենք։ Կամ որևէ մեկը կարող է ասել, որ ինքն ավելի հայրենասեր է, քան մյո՞ւսը։ Դա աննորմալ մոտեցում է, այդ ձևով մարդկանց չափելը։ Այսինքն՝ ամեն ինչ պետք է արվի այնպես, որպեսզի մաքսիմալ օգուտ բերի երկրին, ժողովրդին։ Եթե հիմա այս պահի դրությամբ երկու անկախ պետություն ենք, ինչ է, մենք մի ընդհանուր հայրենի՞ք չենք։ Կամ, երբ խոսվում է Արցախը ՀՀ մարզի վերածելու մասին, դա ի՞նչ հետևանքների կարող էր բերել։ Չէ՞ որ ժամանակին եղել է միացումը, բայց հետո աշխարհքաղաքական պահանջներն այնպիսին էին, որ այս դեպքում Հայաստանը կարող էր դիտարկվել որպես ագրեսոր, այսինքն ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտությունը վերածվի պարզապես տարածքային վեճի։ Սա՞ է ավելի նպաստավոր մեզ համար, թե՞ ազգերի ինքնորոշումը։ Այդ ամենը պետք է հաշվի առնենք։
Կրկնում եմ՝ մենք ունենք երկու պետություն և մեկ ընդհանուր հայրենիք, որովհետև սա է ներկա դրությամբ մաքսիմալ առավելություն տալիս մեր անվտանգությունը, մեր երազանքներն ու շահերը պաշտպանելու համար։ Եթե ինչ-որ բան ես նախատեսում, մի կողմ դնենք նրանց բուն նպատակները, նախընտրական գործընթացներում պետք է ծրագրով ներկայանալ, իսկ ծրագրերը պետք է տարբերվեն, դրա համար իրենց գլխավոր խնդրից մեկը կարող էր միացումը լինել, ու դա հասկանալի է։ Բայց այս ձևով, իմ խորին համոզմամբ, որպես անհատի, սա շատ վատ հետևանքների կարող է բերել։ Մյուս կողմից, ես չեմ կարծում, որ այս սցենարը հնարավոր է իրականացնել, որովհետև մեր ժողովուրդն ունի բարձր քաղաքական գիտակցություն։
Ղարաբաղի աբխազականացման վտանգի մասին Ժիրայր Սեֆիլյանի մոտեցումներն ինչպե՞ս եք գնահատում, կա՞ նման վտանգ։
Նախ՝ մենք պետք է շատ զգույշ լինենք, հայրենասիրությունը շատ բարդ բան է։ Միայն թվում է, թե հեշտ է, որ հայրենասիրությունը միայն կենացներ ասելն է։ Դա առաջին հերթին պատասխանատվություն է, առաջին հերթին պետք է մտածես ոչ թե ճառեր ասելու մասին, այլ թե դրանք ինչ հետևանքներ դրանք կարող են ունենա քո մտերիմների, քո ժողովրդի համար։ Հիմա մենք ինչու ենք պիտակավորում ու անպատվում Աբխազիան, որը սուվերեն երկիր է։ Ասում ենք՝ մենք էլ ենք անկախանում, ազգերի ինքնորոշում է, իրենք էլ են անկախացել։ Ավելին, Աբխազիայում ապրում են բազմաթիվ հայեր, երկրորդ էթնիկ խումբն ենք, համարյա հավասար ենք աբխազներին թվաքանակով։ Ինչո՞ւ ենք պիտակավորում Աբխազիան, որ մեր հայրենակիցները այնտեղ դառնան թիրախ որոշ ծայրահեղականների կողմի՞ց։ Դա՞ ենք ուզում։ Ի՞նչ եք տվել, որ հիմա էլ Աբխազիան թիրախավորում եք։ Մենք ի՞նչ գործ ունենք, թե Աբխազիան ինչ քաղաքականություն է վարում, սուվերեն երկիր է, ինչ ուզում, անում է։ Մեր ինչի՞ն է պետք թիրախավորել Աբախազիան, որտեղ հայեր են ապրում։ Թիրախավորեք Թուրքիային, Ադրբեջանին, որովհետև մենք հակառակորդ ենք։ Ի՞նչ է տալիս մեր ազգային շահերին Աբխազիայի թիրախավորումը։ Դրա համար եմ ասում, որ հայրենասիրությունը բարդ բան է, այստեղ և ոգի կա, և խելք է պահանջում, և հազարումի խնդիր կա։ Ամենահեշտը զգացմունքային ճառեր ասելն է, անպատասխանատու խոսելը, դա բոլորն էլ կարող են անել։ Բայց թե որը կլինի դրա հետևանքը, դրա մասին պետք է մտածենք։ Մենք իրավունք չունենք մեզ նման բաներ թույլ տալ։ Նախ, դա գռեհիկ բան է, չի կարելի որևէ մեկին պիտակավորել, առավել ևս որ սա մեր ազգային շահերից չի բխում, որովհետև այնտեղ հայկական համայնք կա։ Նույնը նաև Ռուսաստանի պարագայում։ Մենք ասում ենք, որ պետք է լավ լինենք այն երկրների հետ, որտեղ հայկական համայնք կա, որ չթիրախավորենք մեր համայնքներին։
Սամվել Բաբայանը հայտարարել է Արցախի հարցում Ռուսաստանին մանդատ տալու մասին։ Ինչպե՞ս եք գնահատում նման հայտարարությունները։
Մարդն իրավունք ունի իր կարծիքն արտահայտելու, դա սահմանադրական իրավունք է։ Մենք ժողովրդավարական երկիր ենք, և մտքի ու խղճի ազատությունը այստեղ հարգվում է։ Թող հայտարարի, այլ խնդիր է, որ մենք ժամանակին ասել ենք հետևյալը. մենք անցել ենք բավականին հետաքրքիր ճանապարհ, ունեցել ենք տարբեր կարգավիճակներ, և մեր ժողովուրդն ընտրել է անկախ պետություն կառուցելու ճանապարհը՝ մեկ հայրենիքի մեջ։ Վերադարձ անցյալին չի կարող լինել։ Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանի կամ այլ երկրի մանդատին, ապա մենք ընտրել ենք անկախ պետության, ազատ, ինքնիշխան հայրենիք կառուցելու ճանապարհը և պետք է լավ հարաբերություններ ունենանք այն երկրների հետ, որտեղ կա հայկական սփյուռք և ընդհանուր շահեր։ Այս տեսանկյունից, արժեվորում ենք Ռուսաստանի դերակատարությունը որպես և հայաշատ երկիր, և որպես Մինսկի խմբի համանախագահող երկիր։ Բայց մենք ընտրել ենք անկախության ճանապարհը, և այդ մոտեցումն, իմ խորին համոզմամբ, արդեն վաղուց անցած էտապ է։
lragir.am/2019/03/22/427876/
