ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ – Թեհրանի կտրուկ որոշումը. ինչ կանեն Մոսկվան ու Անկարան
07.01.2020 | Մեկնաբանություն | ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ, Մեկնաբան:
Էլիտար ստորաբաժանման ղեկավար, գեներալ Քասիմ Սուլեյմանիի սպանությունից հետո Թեհրանը հայտարարել է միջուկային համաձայնագրից դուրս գալու մասին: Այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ նախագահ Թրամփը Վաշինգտոնի համար ոչ շահեկան համարեց Թեհրանի ու Վեցյակի համաձայնագիրն ու դուրս եկավ դրանից, համաձայնագրի կողմ էին ԵՄ առաջատարներն ու Ռուսաստանը՝ Իրանի դիմաց: Փաստորեն, Սուլեյմանիի սպանությունից հետո Իրանը դե ֆակտո դուրս է գալիս հենց նրանց հետ պայմանագրից, թեեւ սպանությունն իրականացվել է ԱՄՆ նախագահի, ոչ թե ԵՄ կամ Ռուսաստանի հրամանով:
Արդյոք Թեհրանը համարում է, որ տեղի ունեցածի համար նրանք էլ պատասխանատու են, կարող էին ազդել Թրամփի որոշման վրա, կամ օրինակ հետախուզական տվյալ ունենալ այդպիսի որոշման մասին եւ հայտնել Իրանին:
Հետաքրքիր է, որ Բաղդադում իրանցի գեներալին հասցված մահացու հարվածից օրեր առաջ Ռոյթերզը տեղեկություն էր հրապարակել, որ ՌԴ նախագահ Պուտինը զանգահարել է ԱՄՆ նախագահ Թրամփին ու շնորհակալություն հայտնել Սանկտ-Պետերբուրգում տոնական օրերին ծրագրվող ահաբեկությունը կանխելու գործում աջակցության համար: Ամերիկացիներն օգնել էին կանխել եւ ձերբակալել հավանական ահաբեկիչներին: Այդ տեղեկությանն էլ նախորդել էր անվտանգության աշխատակցի օրը Լուբյանկայում տեղի ունեցած նշանային ահաբեկչական գործողությունը:
Պուտինի Թրամփին ուղղված զանգին ու շնորհակալության մասին տեղեկատվությանն էլ փաստորեն հաջորդեց Իրանին հասցված նշանային հարվածի մասին տեղեկությունը, որին անդրադարձել եմ Նշանային հարված Իրանին. սկսվե՞ց: Երեւանը զգուշացրել է Բաքվին հոդվածում:
Ռուսաստանն իհարկե պաշտոնապես դատապարտել է իրանցի գեներալի սպանությունը, այն որակելով նաեւ ցինիզմ: Սակայն, իրական քաղաքականությունը շատ հաճախ պաշտոնական հայտարարությունների ներքո է եւ այստեղ բնականաբար առնվազն առկա է հարց, թե այդ հարթությունում Մոսկվան ինչպե՞ս կվերաբերեր մերձավորարեւելյան խաղում Իրանի ազդեցիկ գործիչներից մեկի չեզոքացմանը, լինելով Մերձավոր Արեւելքում ներգրավված դերակատարներից մեկը:
Ընդ որում այն դեպքում, երբ ակնառու էր, որ Թեհրանը ռեգիոնալ ազդեցության համար պայքարում լուրջ մրցակից է նաեւ Մոսկվայի համար: Միեւնույն ժամանակ, արժե նաեւ արձանագրել, որ մերձավորարեւելյան գործընթացի առանցքային ձեւաչափերից մեկն այսպես ասած Աստանայի ձեւաչափն է՝ Մոսկվա, Թեհրան, Անկարա: Իրանի նախագահ Հասան Ռոհանին, դիմելով Էրդողանին, հայտարարել էր հակաամերիկյան միասնական ճակատի ձեւավորման մասին: Հետաքրիր է, որ Մոսկվային այդպիսի դիմում կարծես թե չի եղել: Կլինի՞: Եվ ի՞նչ կանի Կրեմլը: Բանն այն է, որ Իրանին հասցված ամերիկյան հարվածը որքան ցավոտ է Թեհրանի համար, նույնքան էլ ստեղծել է իրավիճակ, երբ Իրանը կամա թե ակամա դառնում է մերձավորարեւելյան բարձրաձայնված հիմնական բեւեռ, եւ Վաշինգտոնն էլ այդ իմաստով փաստացի քաշում է յուրօրինակ գիծ:
lragir.am/2020/01/07/506592/
