Արցախի Արտաքին Գործոց Նախարարութիւնը` Զինադադարի 26-Ամեակին Առիթով
13 ՄԱՅԻՍ 2020 – ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆ – ԿԸ ՅԻՇԵՄ ԵՒ ԿԸ ՊԱՀԱՆՋԵՄ:
Արցախի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարարութիւնը մեկնաբանութիւն տարածած է Կրակի եւ ռազմական գործողութիւններու լիակատար դադրեցման մասին համաձայնագիրի ուժի մէջ մտնելուն 26-ամեակին առիթով` նշելով, թէ համաձայնագիրը ցոյց կու տայ, որ տագնապի լուծման հոլովոյթին յաջողութիւնը կախեալ է երկու առանցքային պայմաններէ` տագնապը ուժի միջոցով լուծելու կարելիութեան վերաբերեալ որեւէ պատրանքի բացառում եւ լիարժէք եռակողմանի բանակցութիւններու կազմակերպում, ուր տագնապի իւրաքանչիւր կողմ բանակցութիւններ կը վարէ իր անունով եւ իր իրաւասութեան ներքեւ գտնուող հարցերու շուրջ:
Կը նշուի, որ Կրակի եւ ռազմական գործողութիւններու լիակատար դադրեցման մասին եռակողմանի համաձայնագիրը, որ ստորագրուած է Արցախի, Ազրպէյճանի եւ Հայաստանի կողմէ` Ռուսիոյ միջնորդութեամբ, ազրպէյճանական-ղարաբաղեան տագնապի լուծման հոլովոյթին մէջ միակ շօշափելի ձեռքբերումն է, որ հակամարտութեան հիմնական կողմերէն մէկուն` Արցախի Հանրապետութեան ուղղակի եւ լիիրաւ մասնակցութեամբ լիարժէք եռակողմանի բանակցութիւններու արդիւնք էր:
«Անժամկէտ զինադադարին հասնելու ուղին հեշտ չէր: Պատերազմին վերջ դնելու նախորդ փորձերը ձախողւում էին Ազրպէյճանի դիրքորոշման պատճառով, որը, վստահ լինելով իր ռազմական-թեքնիք գերազանցութեան մէջ, յոյս ունէր հակամարտութիւնը լուծել ուժային եղանակով: Դիւանագիտական յաջողութիւնը հնարաւոր դարձաւ միայն այն բանից յետոյ, երբ Արցախի պաշտպանութեան բանակը ետ մղեց Ազրպէյճանի զինուած նախայարձակումը եւ ապահովեց հանրապետութեան անվտանգ սահմանները` դրանով իսկ լրջօրէն խաթարելով հակամարտութիւնը ռազմական ուժի միջոցով լուծելուն ուղղուած Պաքուի ներուժը:
«Անժամկէտ հրադադարի հաստատման մասին համաձայնագրին հասնելու ճանապարհին մէկ այլ խոչընդոտ էր Արցախի Հանրապետութեան հետ ուղղակի բանակցութիւններ վարելու Ազրպէյճանի դժկամութիւնը: Սակայն իր ռազմական ներուժի զգալի թուլացումից յետոյ Ազրպէյճանի իշխանութիւնները ո՛չ միայն դադարել են խոչընդոտել բանակցային գործընթացում պաշտօնական Ստեփանակերտի լիարժէք ներգրաւուածութեանը, այլեւ հենց իրենք են բազմիցս անմիջական շփումներ նախաձեռնել Արցախի իշխանութիւնների հետ, այդ թւում` ամենաբարձր մակարդակով: Ուղղակի բանակցութիւններ վարելու համար հիմնական խոչընդոտի վերացումը թոյլ է տուել կենտրոնանալ էական հարցերի վրայ, ինչը հիմք է դրել հետագայ դիւանագիտական յաջողութեանը` Կրակի եւ ռազմական գործողութիւնների դադարեցման անժամկէտ դրութեան հաստատմանը:
«Դժուար է գերագնահատել 1994 թուականի մայիսի 12ի համաձայնագրի կարեւորութիւնը, որը հնարաւորութիւն է տուել ազրպէյճանա-ղարաբաղեան հակամարտութիւնը տեղափոխել քաղաքական-դիւանագիտական հուն եւ պայմաններ ստեղծել, որպէսզի կողմերը միջազգային միջնորդների աջակցութեամբ կարողանան իրենց ջանքերն անմիջականօրէն կենտրոնացնել բանակցութիւնների միջոցով հակամարտութեան վերջնական կարգաւորման ուղիներ փնտռելու վրայ:
«Ցաւօք, հետագայ տարիներին չյաջողուեց զարգացնել այս նուաճումը, ինչը պայմանաւորուած էր նրանով, որ Ազրպէյճանը վերադարձաւ առճակատման, սպառնալիքների եւ Արցախի ուղղակի մասնակցութեամբ բանակցութիւններից հրաժարուելու իր նախկին քաղաքականութեանը», նշուեցաւ յայտարարութեան մէջ:
Աւարտին նախարարութիւնը դիտել կու տայ, որ Արցախի Հանրապետութիւնը կը վերահաստատէ իր հաւատարմութիւնը հակամարտութեան բացառապէս խաղաղ լուծման եւ հետեւողականօրէն ջանքեր ի գործ կը դնէ զինադադարի լիարժէք պահպանման համար` պատրաստ ըլլալով կանխելու Ազրպէյճանի կողմէ հերթական յարձակման սանձազերծման որեւէ փորձ:
aztagdaily.com/archives/472699
