Մովսէս Նաճարեան – Զարմայր Նահապետ Հայոց – Լեզուաբանութի՞ւն ԹԷ ԻՄԱՍՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ
08 ՄԱՐՏ 2021 – Գիտական Յօդուածներ – Մովսէս Նաճարեան «Լեզուաբանութի՞ւն ԹԷ ԻՄԱՍՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ»
Սկիզբը՝ ՆԱԽՈՐԴ ՅՕԴՈՒԱԾԸ:
39․Զարմայր Նահապետ Հայոց
Դիմենք Խորենացուն․
«Սա օգնական Պրիամու՝ ի Տեւտամայ առաքեալ ընդ Եթովպացի զօրուն, մեռանի ի քաջացն Հելլենացւոց»։
Թարգմանենք․ «Սա (Զարմայրը) Եթովպական զօրքի հետ Տեւտամոսի կողմից առաքուեց Պրիամոսին օգնելու, եւ Հելլենացի քաջերի կողմից սպաննուեց»։
Խորենացին «Տեւտամոս» (հոլովուած՝ «ի Տեւտամայ») անունը յիշատակում է Քաղդէացւոց նահապետների կամ առաջնորդների անուանացանկում: Գտնենք նրա ինքնութիւնը:
Վերլուծում.-
«Եւ» երկբարբառը կարող էր նաեւ հնչել «yeux» (ֆրանս. «աչքեր»):
Այս սկզբունքով էլ «Տեւտամոս»-ը կարող է հնչել «Tyeutamos»:
Իսկ քանի որ արեւելեան այբուբենները ձայնաւորների պակասորդ ունեն՝ ապա.
1.Հապաւելով «Tyeutamos»-ի «a»-ն՝ կ՛ունենանք «Tyeutmos»:
2.Եթէ «եւ»-ի («յէւ») «յ»-«y»-ն էլ սխալմամբ «հ» ընթերցենք՝ կը ստացուի
3.«T-heutmos», որը նոյնանում է եգիպտական պատմութիւնից քաջածանօթ «Թհութմոս»-ի հետ:
Ըստ պատմաբանների՝ Եգիպտոսում իշխել են 3 Թհութմոսներ, որոնցից երրորդն ու վերջինը միայն իր տիրոյթը հասցրել է մինչեւ Եփրատ ու Տիգրիս գետերին՝ Հայաստանի սահմաններին:
Այդ պայմաններում հնարաւոր է, որ Թհութմոս III-ը Հայաստանի Զարմայր նահապետի հետ կնքած լինի փոխադարձ օգնութեան պայմանագիր:
Մեր Զարմայր նահապետը՝ ինչպէս Թհութմոս III-ը, ապրել ու գործել է մ.թ.ա. մօտ 1500 թ., մեզանից 3500 տարիներ առաջ:
Խորենացու բերած Քաղդէացի իշխանաւորների անուանացանկում Տեւտամոսին յաջորդել է Տեւտէոսը՝ որից յետոյ թագաւորել է Թինեւսը (կարելի է կարդալ «Thinyeus»), որի անունը աղաւաղուելով մեզ է հասել «Թոնոս» ուղղագրութեամբ եւ հնչիւնով, եւ որը պատմութեան մէջ յայտնի Էխնա-Թոն (ոս)-ը պիտի լինի:
Հետեւութիւն.-
1.Բաւական երկար ժամանակ Եգիպտոսը կառավարել են Քաղդէացիները:
2.Պարզւում է Եգիպտոսի Քաղդէացի Թհութմոս փարաւօնի անուան իսկական հնչողութիւնը:
3.Պարզւում է Իլիական պատերազմի առաւել ճշգրտուած ժամանակագրութիւնը:
4.Կրկին անգամ հաստատւում է Խորենացու տուեալների հաւաստիութիւնը:
Մտածելու տեղիք է տալիս այն՝ թէ Թհութմոսն ինչո՞ւ Եթովպական զօրքով է ճակատամարտի ուղարկել Հայոց Զարմայր նահապետին:
Մի գուցէ հայերիս հետ ցորենագոյն Եթովպացիների ունեցած դարաւոր ազգակցական կամ արիւնակցական կապերի պատճառով լինի՝ ինչի հետեւանքով էլ Եթովպական եկեղեցին դարեր շարունակ հաշուետու է եղել Հայոց եկեղեցուն:
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
408 – Մ. Խորենացի, նոյն, էջ 63, 88:
409 – Ուրիշ մի տեղ ասում է՝ «Աքիլլեսի ձեռքով վիրաւորուեց ու մահացաւ»:
410 – Տես՝ Յօդուած «10», էջ 297:
411 – Հոմերոսի Ոդիսեւսեան վիպերգում հանդիպում ենք Եգիպտացի «Թոն»-ին՝ որ հիւրընկալել է
Մենելաոսին ու Հեղինէին, ու շքեղ նուէրներ է պարգեւել նրանց:
412 -Նկատի ունենալ, որ Խորենացին շատ լաւ է զանազանել Լիբիացիներին – այլապէս հիւսիս-
Ափրիկեցիներին՝ Եթովպացիներից:
413 – Յօդուած «3»-ում տես՝ Կեփէոս-Ցեֆէոս-Սեպէոս համաստեղութիւնը, էջ 208
– Մովսէս Նաճարեան «Լեզուաբանութի՞ւն ԹԷ ԻՄԱՍՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ»
lousavor-avedis.org
