ՀՅԴ-ն ընտրություն ուներ «պատվով մեռնելու» և «քոչարյանականությամբ ու անպատվությամբ անհետանալու» միջեւ
07.05.2021 | Հարցազրույց | ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ, Հարցազրուցավար
– ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆ – ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ: / Կարդալ նաեւ՝ /
Մեր զրուցակիցն է քաղաքագետ Կայծ Մինասյանը
Պարոն Մինասյան, ինչպե՞ս եք գնահատում այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանը կգլխավորի «Վերածնվող Հայաստանի» և ՀՅԴ-ի նախընտրական դաշինքը։
Նախ կցանկանայի հիշել, որ մի քանի ամիս առաջ ես նշել էի այս դաշինքի մասին: Ավաղ, փաստերն ինձ ճիշտ են ապացուցում, և ես մի փոքր ապշած եմ: Ռոբերտ Քոչարյանի համար սա հավատալու միջոց է, որ նա կարող է հույսը դնել Հայաստանում և Սփյուռքում գործող կուսակցական կառույցի վրա `ընդլայնելու իր հիմքը: Բայց սա պատրանք է, քանի որ «Դաշնակցությունը» Հայաստանում ժողովրդական չէ և սփյուռքում անկում է ապրում:
ՀՅԴ-ի համար սա աննախադեպ փաստ է, նոսրացման ակտ և պառակտման վտանգ: Սա աննախադեպ է, քանի որ ՀՅԴ-ն միշտ ինքնավար է մասնակցել խորհրդարանական ընտրություններին: Նա միշտ ընտրություններից հետո է ստորագրել կոալիցիոն համաձայնագիր, իսկ այս դեպքում նա ընտրություններից առաջ է ստորագրում կոալիցիոն համաձայնագիր: Սա խախտում է ՀՅԴ-ի վերջին ընդհանուր համագումարի բանաձևերը, ըստ որոնց ՝ «ՀՅԴ-ն այլևս չի մասնակցի որևէ կառավարական կոալիցիայի, եթե փոքրամասնություն լինի»: Կառավարական կոալիցիայի ցանկացած տարբերակի դեպքում «Հայաստանի ՀՅԴ»-ն խախտում է իր իսկ ընդհանուր համագումարի որոշումը, քանի որ այն փոքրամասնություն է կազմում, բայց նախընտրական համաձայնագիր է ստորագրում նախկին նախագահ Քոչարյանի հետ:
Դա քոչարյանականության մեջ նոսրացման ակտ է: Ի՞նչ է մնում ՀՅԴ-ին Հայաստանում, եթե դաշնակցի Քոչարյանի հետ: Ոչինչ: Մենք գիտեինք, որ «Հայաստանի Դաշնակցությունը» բաղկացած է կուսակցականներից, բայց ոչ դաշնակցականներից, հիմա մենք նրանց պետք է կոչենք քոչարյանականներ: Վերջապես, պառակտման վտանգ կա: Ռոբերտ Քոչարյանի հետ այս նախընտրական համաձայնագիրը սպառնում է լուրջ ցնցումներ առաջացնել Սփյուռքում, մասնավորապես Մերձավոր Արևելքում, Եվրոպայում և հատկապես Ամերիկայում, որտեղ ՀՅԴ-ի (Կալիֆորնիա) կենտրոնական կոմիտեի և Բյուրոյի միջև անջրպետը մեծացնում է ռիսկերը: Ես չեմ զարմանա, եթե կարդամ Սփյուռքի դաշնակցականների հասարակական արձագանքները, որոնք բացահայտ քննադատում են այս նախընտրական դաշինքը:
Պարոն Մինասյան, ինչպե՞ս եք գնահատում այդ դաշինքի՝ խորհրդարան անցնելու շանսերը: Սփյուռքն ինչպես կգնահատի Քոչարյանի հետ դաշինքով ընտրությունների գնալու հանգամանքը, մինչեւ որտե՞ղ կարող է հասնել դժգոհությունը:
Ես մասամբ պատասխանեցի ձեր հարցին, բայց կավելացնեի, որ Քոչարյանի հետ ընտրությունների գնալը նշանակում է թաքցնել Հայաստանում ՀՅԴ քաղաքական մահվան ռիսկը: Հաշվի առնելով, որ հարցումները (songages) ցույց են տալիս, որ ՀՅԴ-ն հնարավորություն չունի մուտք գործել խորհրդարան, ՀՅԴ-ն նախընտրեց կահույքը խնայել՝ դաշնակցելով Քոչարյանին, բայց այն կորցրեց իր հոգին. Ինչպե՞ս են քվեարկելու «դաշնակցական» պատգամավորները, եթե նրանք տարաձայնություններ ունեն Ռոբերտ Քոչարյանի հետ: Նրանք ստիպված կլինեն կատարել իրենց նոր ղեկավարի ցուցումները: ՀՅԴ-ի ինքնավարությունը վերածվում է ոչնչի:
ՀՅԴ-ն ընտրություն ուներ «պատվով մեռնելու» և «անպատկառությամբ անհետանալու» միջեւ: Ընտրություններին մենակ գնալով ՝ ՀՅԴ-ն, հավանաբար, պատվով կմահանար: Հաղորդվում է, որ վերակառուցումը սկսվել է ընտրական գործընթացներից հետո: Բայց Ռոբերտ Քոչարյանի հետ դաշինքն ընտրելով, այն կվերանա քոչարյականության և անպատվության մեջ:
Այդուհանդերձ, հնարավո՞ր է արդյոք այդպիսի դաշինքի դեպքում մեծ դժգոհության ալիք բարձրանա սփյուռքի դաշնակցության շրջանում։
Դաշնակցության ղեկավարությունը միշտ կարող է իրեն արդարացնելու համար ասել, որ Քոչարյանի հետ միավորվելը պայմանավորված է բացառիկ հետպատերազմյան իրավիճակում բացառիկ թերապիա նախընտրական դաշինքով, բայց դա ոչինչ չի փոխում. ՀՅԴ-ն ընտրել է իր հոգու կորուստը՝ դաշինք կազմելով առավելագույն ռուսամետ թեկնածուի հետ, քանի որ դա թույլ կտա նրան ասել, որ ինքը խնայել է կահույքը և հետաձգել իր մահը, որը հայտարարվել է Քոչարյանի պատգամավորական խմբում հայտնվելով:
Երկու դեպքում էլ մի քանի ամիս կամ մեկ տարի անց ռիսկը, որ ՀՅԴ-ի արտահերթ ընդհանուր համագումար է հրավիրվելու, շատ մեծ է: Եթե ՀՅԴ-ն ընտրությունների է գնում Քոչարյանի հետ դաշինքով, շարքերում դժգոհությունն աճում է և կարող է հանգեցնել Ընդհանուր համագումարի: Բայց կուսակցական ապարատը հերթական անգամ կարգելափակի դիսկուրսը և կլռեցնի անհնազանդներին:
ՀՅԴ-ն չի հասկացել, որ իր ապագան ինքնավար ռազմավարության և ինքնավար քաղաքական առաջարկի մեջ է: Սա էր Հրայր Մարուխյանի դիրքորոշումը, ով ժամանակին մի քայլ կատարեց դեպի ՀՀՇ, մյուսը` դեպի Կոմունիստական կուսակցություն, միևնույն ժամանակ ինքն իրեն ասում էր, որ անհրաժեշտ է մարմնավորել երրորդ ճանապարհը` ինքնավար և վստահելի ճանապարհը: Այնուամենայնիվ, 1994 թվականից ի վեր ՀՅԴ-ն աշխատում է նախագահների համար ՝ Լեւոն, Ռոբերտ և Սերժ:
Քոչարյանի դաշինքից բացի, ՀՀԿ-ն է Վանեցյանի հետ մասնակցում ընտրություններին։ Նախընտրական այս իրավիճակը ինչպե՞ս եք գնահատում, նոր ուժերը որքանո՞վ շանս ունեն պայքարում հաջողություն գրանցելու։
Եթե դուք խոսում եք Հանրապետական-Վանեցյան դաշինքի մասին, որպես նոր ուժի, ես ձեզ չեմ հասկանում: Դա նախկիների վերադարձն է: Նրանց շանսերը կրճատվում են: Դեռ տեղ կա իրական երրորդ ճանապարհի համար ՝ «ոչ Նիկոլը, ոչ էլ նախկիները»: Հայերը ավելիին են արժանի, քան պարտվողների ներկայիս իշխանության պահպանումը կամ Ռոբերտ-Սերժ զույգի հետ «Երևանի կարտելը» (The Yerevan Cartel) վերադարձնելը:
www.lragir.am/2021/05/07/640203/
