Մեր զարմանալի բառերը – Յօդուածաշար, շարունակութիւն 3 – Մովսէս Նաճարեան
24 ՅՈՒԼԻՍ 2021 – Գիտական Յօդուածներ – ՄՇԱԿՈՅԹԱՅԻՆ – Սկիզբը՝ //ՆԱԽՈՐԴԸ//:
Հիքսոսները արդե՞օք հայեր էին թէ ոչ։
Հայերէն լեզուի բարբառներում յայտնի երեւոյթ է, որ “Այ” երկբարբառ ձայնաւորը փոխակերպւում է “Է” պարզ ձայնաւորի։ Օրինակ, այգի-էգի, այս-էս, այնտեղ-էնտեղ։
Հայք անունը բարբառայնանալով բնականաբար պիտի վերածուէր”Հէք”-ի։
ԹԷ “ՀԷք”-ը ինչպէս վերածուեց “Հիք”-ի։
Երեւոյթը կամայական չէ, այլ օրինաչափ։
Մեր լեզուի որեւէ միավանկ բառ երբ բարդւոմ է կամ ածանցւում, ապա դրան կենդանութիւն եւ հնչեղութիւն տուող ձայնաւորը ենթարկւում է փոփոխութեան, այլապէս պարզ ձայնաւորների սանդղակում մի աստիճան ցածր է իջնում, օրինակ դասական ուղղագրութեամբ “սէր”-ը դառնում է “սիրել”, որովհետեւ սկզբնական “է” ձայնաւորի շեշտը փոխադրւում է յաջորդ “ե” ձայնաւորին։
Ահա նոյն օրինաչափութեամբ էլ “Հէք” դարձած “Հայք”-ին երբ աւելացել է “սոս” ածանցը, “է”-ն լեզուական օրինաչափութեամբ փոխուել է “ի” ձայնաւորի, եւ ունեցել ենք “Հիքսոս” անուանումը։
– Մովսէս Նաճարեան
