Եւրոպական Խորհրդարանի Նոր Բանաձեւի Նախագիծը Ազրպէյճանին Կոչ Կ՛ուղղէ` Պաշտպանելու Արցախի Հայկական Մշակութային Ժառանգութիւնը
10 ՄԱՐՏ 2022 – ԵՒՐՈՊԱՅԻ ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆ:
Եւրոպական խորհրդարանին մէջ շրջանառութեան մէջ դրուած է բանաձեւի նախագիծ մը, որ կը դատապարտէ Լեռնային Ղարաբաղի մէջ մշակութային ժառանգութեան ոչնչացումը, ինչպէս նաեւ Ազրպէյճանին կոչ կ՛ուղղէ պաշտպանելու Արցախի հայկական մշակութային ժառանգութիւնը:
«Արմէնփրես»-ի հաղորդումով` բանաձեւին մէջ Արցախի մէջ մշակութային ժառանգութեան ոչնչացման մասին կը նշուի, որ Լեռնային Ղարաբաղի 2-րդ պատերազմի ընթացքին ազրպէյճանական ուժերուն կողմէ յարձակումի ենթարկուած են բազմաթիւ կրօնական վայրեր, ինչպիսիք են Ջրականի Ս. Աստուածածին եկեղեցին եւ Շուշիի Ս. Ամենափրկիչ տաճարը: Ընդգծուած է նաեւ, որ Հայտար Ալիեւի եւ աւելի ուշ անոր որդիին` Իլհամ Ալիեւի օրերուն Ազրպէյճանը Նախիջեւանի մէջ ոչնչացուցած է մինչեւ 100 հայկական եկեղեցի, հազարաւոր խաչքարեր, տասնեակ հազարաւոր տապանաքարեր եւ մշակութային ժառանգութեան այլ առարկաներ: Ըստ բանաձեւին, ասիկա կը վկայէ նաեւ Լեռնային Ղարաբաղի մէջ հայկական մշակութային ժառանգութեան հաւանական ճակատագիրին մասին, որովհետեւ Ազրպէյճանի իշխանութիւնները կը հերքեն Նախիջեւանի շրջանին մէջ հայկական մշակութային վայրերու գոյութիւնը:
Բանաձեւին մէջ կը շեշտուի, թէ ՄԱԿ-ի Ապահովութեան խորհուրդի թիւ 2347 (2017) բանաձեւին համաձայն, ապօրինի յարձակումները կրօնի, կրթութեան, արուեստի, գիտութեան, ինչպէս նաեւ պատմական յուշարձաններու վրայ կրնան զինուորական յանցագործութիւն ըլլալ, եւ նման յարձակումներու հեղինակները պէտք է պատասխանատուութեան ենթարկուին:
Այսպիսով` բանաձեւը խստօրէն կը դատապարտէ Լեռնային Ղարաբաղի մէջ մշակութային ժառանգութեան ոչնչացումը:
Բանաձեւը նաեւ ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ին կոչ կ՛ուղղէ ամբողջութեամբ գնահատելու Լեռնային Ղարաբաղի մէջ մշակութային ժառանգութեան վիճակը Զինեալ տագնապներու պարագային մշակութային արժէքներու պաշտպանութեան մասին 1954 թուականի Լա Հէյի հռչակագիրի շրջանակներուն մէջ եւ հետեւիլ բոլոր կողմերու համապատասխան առաջարկներուն, Եւրոպական Միութեան կոչ կ՛ուղղէ համապատասխան աջակցութիւն ցուցաբերելու:
Բանաձեւը Հայաստանը եւ Ազրպէյճանը կը յորդորէ լիովին համագործակցիլ միջազգային հետաքննութիւններու հետ եւ կատարել իրենց պարտականութիւնները` 1954 թուականի Լա Հէյի հռչակագիրին համաձայն:
Լեռնային Ղարաբաղի մէջ մշակութային ժառանգութեան ոչնչացման մասին բանաձեւը Ազրպէյճանին կոչ կ՛ուղղէ` համագործակցելու ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի հետ` ապահովելու համար փաստահաւաք առաքելութեան անարգել մուտքը:
Բանաձեւը Ազրպէյճանին նաեւ կոչ կ՛ուղղէ` պաշտպանելու հայկական մշակութային ժառանգութիւնը Լեռնային Ղարաբաղի մէջ եւ անոր շրջակայքը` ամբողջութեամբ կատարելով Արդարադատութեան միջազգային դատարանի որոշումը, մասնաւորաբար զերծ մնալու հայկական մշակութային ժառանգութիւնը ոչնչացնելէ կամ հայկական պատմական մշակութային ներկայութիւնը ջնջելէ կամ հայերուն մուտքը արգիլելէ եւ այլն:
Բանաձեւով Ազրպէյճանի եւ Հայաստանի կառավարութիւններուն կոչ կ՛ուղղուի, միջազգային ընտանիքին աջակցութեամբ, ապահովելու միջազգային օրէնքի խախտման բոլոր մեղադրանքներուն արդիւնաւէտ հետաքննութիւնը, ներառեալ մշակութային ժառանգութեան պաշտպանութեան հարցով եւ այնպիսի յարձակումներու, ինչպիսին է 8 հոկտեմբեր 2020-ին յարձակումը Շուշիի Ս. Ամենափրկիչ տաճարին վրայ:
Բանաձեւը նաեւ երկու երկիրներու, մասնաւորաբար Ազրպէյճանի կառավարութիւնը կը յորդորէ դադրեցնելու ատելութեան եւ ցեղային խտրականութեան քարոզչութիւնը դասագիրքերու, ընկերային ցանցերու եւ Ազրպէյճանի այսպէս կոչուած «Ռազմական աւարի պուրակ»-ին միջոցով եւ աշխատելու երկու հասարակութիւններուն միջեւ վստահութեան եւ իրարու մշակոյթներուն նկատմամբ յարգանքի վերականգնման ուղղութեամբ: Բանաձեւին մէջ նաեւ Լեռնային Ղարաբաղի մէջ մշակութային ժառանգութեան ոչնչացման մասին կը յորդորէ նոր ջանքեր գործադրելու` երկու երկիրներուն միջեւ վստահութիւն ձեւաւորելու եւ կայուն խաղաղութեան ուղղութեամբ յառաջընթաց արձանագրելու համար:
aztagdaily.com/archives/540349
