ԻՆՉՊԻՍԻ՞ ՀԱՅԱՍՏԱՆ Ազգային անվտանգութիւն – ԻՆՉՊԻՍԻ՞ ՀԱՅԱՍՏԱՆ Ազգային անվտանգութիւն – Րաֆֆի Արտհալճեան

Այս օրերուն շատ կը խօսուի թէ «ընդդիմութեան ծրագիրները ին՞չ են» և կամ եթէ «սա գնաց, ո՞վ տեղը պիտի գայ»:

Անձամբ, «տեղը ով պիտի գայ»ով բնաւ մտահոգ չեմ: Մեր ազգային ղեկավարութեան (սփիւռք թէ երկիր) նշաձողը այնքան ցած եղած է, որ մեր համազգային մասնագիտական մարդոյժը հանգիստ կարող է թերին անբողջացնել:

Հետ անկախութեան տարիները կարծես ցոյց տուին, որ մեր հասարակութիւնը վարժ է միայն անձեր լսելու, հետեւելու, սիրահարուելու և կամ՝ անոնցմէ հիասթափելու: Ընդհանրապէս գաղափարական և կամ ազգային ծրագրին շուրջ կարելի չէ եղած ցարդ ժողովրդային մասան հրահրել:

44 օրուայ պատերազմը միայն Փաշինեանի իշխանութեան թերութիւնները չէ որ յայտնաբերեցին, այլ նաև՝ մեր Պետական հաստատութիւններուն թերութիւնները, իսկ Պետական հաստատութիւններ հիմնելն ու շարունակաբար կատարելագործելու աշխատանքը միայն վարչակարգ փոխելով չէ որ կ’իրագործուի, այլ լուրջ մասնագիտական և ֆինանսական ներդրումներով: Հայաստանի նման փոքր երկրի մը համար, նշաձողը օրինակ` Սինկափուր քաղաք-պետութեան հաստատութիւններու մակարդակով կարելի է որդեգրել:

Երբ այս օրերուն կը խօսուի «ինչպիսի՞ Հայաստանի» մասին, խօսքը յաճախ ազգային անվտագութեան բաղադրիչներու մասին է: Ցեղասպանութեան արհաւիրքներէն վերապրող Հայը այսօրուայ ճգնաժամին մէջ կարծես անհանգիստ է ազգային անվտանգութեան մեր պատրաստուածութեամբ:

Անվտանգութեան ռազմական ( այսինքն բանակի ) երեսը ազգային անվտանգութեան կարևոր, բայց ոչ միակ բաղադրիչն է: Այսօրուայ արդիական պետութիւնները ունին ուրիշ անվտանգութեան շատ մը բաղադրիչներ, ինչպիսիք`

Ռազմական անվտանգութիւն,

Բնապահպանական անվտանգութիւն,

Սնունդի անվտանգութիւն,

Տնտեսական անվտանգութիւն,

Սփիւռքի անվտանգութիւն,

ուժանիւթի անվտանգութիւն,

Քաղաքական անվտանգութիւն,

(Cyber) անվտանգութիւն, ևայլն…

Ազգային անվտանգութեան ապահովման ուղղուած միջոցառումները կարելի են ներառել զանազան միջոցներ: Օրինակ դիւանագիտութիւն, տնտեսական ուժ, քաղաքացիական պաշտպանութեան և արտակարգ իրավիճակներու նախապատրաստման միջոցառումներ, ևայլն… Պետական հիմնական միջոցառումներ որ յաջորդող իշխանուութիւններ չկարողացան լրջօրէն հիմնարկապահել.

Այսօր երբ կը խօսինք թուրք-թաթարական արտաքին վտանքը դիմագրաւելու մասին, Արցախի ժողովրդի անվտանգութեան մասին, Հայաստանի ինքնիշխանութեան և տարածքային ամբողջականութեան մասին, երկրի սնունդի և պարենային անվտանգութեան մասին, դրացի թշնամի երկիրներու ուժի կիրառման և ուժի կիրառման սպառնալիքով սահմանազատման և սահմանագծման մասին, անպայման պէտք է ծրագրաւորել պինդ անվտանգութեան պետական (այսինքն փոխուող իշխանական վարչակազմերէ անկախ) հաստատութիւններու մասին: Միայն լուրջ պետական պրոֆեսիոնալիզմով և յստակ չափորոշիչներով և գատրային քաղաքականութիւն ապահովելով մեր այօորուայ անվտանգութեան կառավարման համակարգային ճգնաժամը կարելի է(թերևս) յաղթահարել:

Ուժեղ Հայաստան կերտելու համար նախ պէտք է ազգը միացնել երկրի անվտանգութեան համակարքը զօրացնելու տեսլականին շուրջ: Անզիչող քաղաքական կամքով է, որ պէտք է կերտել մեր նահատակներու վայել Հայկական անառիկ բերթը:

Հայ քաղաքական միտքը ազգային անվտանգութեան պատասխանատուութիւնը միայն «կողմերու» վրայ պէտք չէ որ նետէ (նախկիները կամ ներկաները), երբ մեր դիմաց հսկայական գործ ունինք և երբ թշնամի զօրքերը սահմանին կը կուտակուին: Երբ երկրի պաշտպանութեան պիւտճէն համայն հայութեան տուրքը պէտք է ըլլայ (ամէն օր), և ոչ միայն չքաւորին և կամ միայն պատերազմներու ընթացքին:

Բայց եկէ՛ք նաև գիտակցինք, թէ ազգի մը անվտանգութեան հարցերու մէջ , ոչինչ աւելի վնասակար կրնայ ըլլալ, քան պարտուած իշխանութիւն մը, որ թոյլ դիրքերէ հրապարակաւ «պարտուողականութիւն» կը քարոզէ իր ընկճուած ժողովուրդին, կեղծ ու պատրանքային խաղաղութեան գործընթացներու անուան տակ: Պարտուած իշխանութիւն մը որ մանաւանդ ձախողած է մեր համազգային մարդոյժը ներարել, երկիրը հետ պատերազմական իր ճգնաժամէն դուրս բերելու մարտահրաւէրին մէջ:

Յոյսով եմ, որ այս օրերու ժողովրդային ընդդիմութեան ցոյցերու պատճառով, միթինկներ, և մանաւանդ լուրջ քննարկումներ ու հետազօտութիւններ մաքրողական (catharsis) դեր կ’ունենան յառաջիկայ օրերուն և շաբաթներուն: Յաջորդ փուլին, Հայաստանին անհրաժեշտ պիտի ըլլայ ոչ թէ միայն ազգային դատարկ լօզունգներով առաջնորդուող վերնախաւ, այլ անվտանգութեան ոլորտէն ներս լուրջ բարեփոխումներ իրականացնող ազգային կոալիցիա: Հայաստանի փրկութիւնը և ազգային անվտանգութիւնը կախուած է, թէ ինչ պիտի ընենք ազգովին յառաջիկայ տարիներուն, և ոչ թէ, ինչ պիտի ընեն մեր թշնամիները: Մէկ անգամ ընդմիշտ պէտք է համոզուինք, որ «օտարին նաւերը հայկական լեռնաշխարհ պիտի չբարձրանան»: Մենք պիտի ուխտենք ամէն գնով ապահովել մեր տարածքային ամբողջականութիւնը մեր նահատակներուն վայել ռազմաճարտարարուեստով և աննահանջ կամքով: Միայն հզօր ազգային անվտանգութեամբ է որ խաղաղութեան արշալոյսը օր մը կը բացուի Հայաստան աշխարհին վերեւ:

Ժամանակն է վերակարուցել մեր ազգային անվտանգութեան շուրջ ներազգային խօսոյթը, միանալ զարգացող ընդդիմութեան շարքերուն և ապա նորոգել մեր քաղաքական վերնախաւը:

Կեցցէ՛ Արցախը, Կեցցէ՛ Հայաստանը:

horizonweekly.ca/en/ինչպիսի՞-հայաստան-ազգային-անվտանգու/