Թուրքիայի Հետ Յարաբերութիւնների Կարգաւորումը Չի՛ Կարող Լինել Ուրացման Եւ Ինքնութիւնից Հրաժարման Ճանապարհով

Թուրքիայի Հետ Յարաբերութիւնների Կարգաւորումը Չի՛ Կարող Լինել Ուրացման Եւ Ինքնութիւնից Հրաժարման Ճանապարհով

18 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2024 – ՀԱՅԱՍՏԱՆ – ՆԵՐՔԻՆ – ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ:

ԴԻՄԱԴՐՈՒԹԻՒՆԸ ՄԵՐ ՍՐԲԱԶԱՆ ՊԱՏՈՒՈՅ ՊԱՐՏՔՆ Է – lousavor-avedis.org

ՀՅԴ ԳՄ Հայաստանի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելեանի ելոյթը` Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւններ. սպառնալիք, թէ՞ հնարաւորութիւն» խորագրով միջազգային խորհրդաժողովին:

Այսօր մենք քննարկում ենք մեր օրերի ամենաարդիական ու կարեւոր թեմաներից մէկը` Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւնների մարտահրաւէրները: Սա միայն քաղաքական կամ դիւանագիտական խնդիր չէ. սա մեր ազգային-պետական գոյութեան եւ ինքնութեան հարցն է:

Նախ ցանկանում եմ երախտագիտութիւնս յայտնել այս խորհրդաժողովի զեկուցողներին, որոնք անգնահատելի աշխատանք են կատարել այս հարցերի տարբեր երեսները ներկայացնելու եւ վերլուծելու ուղղութեամբ:

Թուրքիայի հետ յարաբերութիւնների ընդհանուր պարունակում այսօր անհրաժեշտ է անդրադառնալ մեր ժողովրդի կեանքում էական ազդեցութիւն ունեցող հարցերին, փորձել իրապէս գնահատել իրավիճակը` մի կողմ դնելով խնդրի զուտ իրավիճակային եւ զգայական մասը:

Նախ եւ առաջ պէտք է անդրադառնալ այն նոր իրավիճակին, որը ստեղծուել է մեր տարածաշրջանում 2020 թ. պատերազմից յետոյ:

2020 թուականի պատերազմը ոչ միայն հարուած հասցրեց Արցախին եւ Հայաստանին, այլեւ խաթարեց տարածաշրջանում ուժերի հաւասարակշռութիւնը:

Հիմա արդէն կարող ենք վստահօրէն ասել` Արցախի բռնագրաւոմով Ազրպէյճանն ու Թուրքիան ոչ միայն ամրապնդեցին իրենց

դիրքերը տարածաշրջանում, այլեւ մեկնարկեց ողջ տարածաշրջանը տոմինոյի շղթայական հակազդեցութեամբ ապակայունացնելու, հակամարտութիւնները ուժի կիրառման միջոցով լուծելու նոր փուլ: Արցախը տոմինոյի շղթայի առաջին օղակն էր:

Ուժերի հաւասարակշռութեան բացակայութեան պայմաններում Թուրքիան այսօր բացարձակ անպատժելիօրէն է գործում ողջ տարածաշրջանում, եւ դրա վկայութիւնն են վերջին զարգացումները:

Կարծում եմ` արդէն բոլորի համար պարզ դարձաւ, որ հայկական Արցախը զրահաբաճկոնի դեր էր կատարում ոչ միայն Հայաստանի, այլ ամբողջ տարածաշրջանի համար` պահպանելով ուժային հաւասարակշռութիւն եւ տարածաշրջանային կայունութիւն:

Ի վերջոյ, պէտք է գիտակցենք, որ Ազրպէյճան-Թուրքիա դաշինքի նպատակը միայն տարածքների զաւթումը կամ տնտեսական շահերը չեն: Նրանց վերջնական նպատակը մեր ազգային ինքնութեան ոչնչացումն է` ապազգայնացումը:

Դատենք փաստերով:

պատերազմի արդիւնքներն անդրադարձան նաեւ տասնամեակներ տեւած Մինսքի համանախագահ երկրների գլխաւորութեամբ ընթացող բանակցային գործընթացի եւ տարածաշրջանում նրանց դերակատարութեան վրայ:

Բաւական արագ, եւ առաջին հերթին Հայաստանի գործող իշխանութեան համաձայնութեամբ ու թոյլտուութեամբ, Մինսքի խմբի համանախագահ երկրներին ըստ էութեան փոխարինեց Թուրքիան:

Ակնյայտ է, որ մեր ժողովրդի թիկունքում Հայաստանի գործող իշխանութիւնները թէ՛ Թուրքիայի, թէ՛ Ազրպէյճանի հետ ձեռք են բերում պայմանաւորուածութիւններ, որոնք մեր ողջ հանրութեանը պարբերաբար կանգնեցնում են կայացած փաստի առջեւ:

Եւ հէնց այս շրջագծի մէջ մենք արձանագրում ենք իրողութիւններ, որոնք մեզ թոյլ են տալիս եզրակացնելու` այդ բանակցութիւններին քննարկւում եւ իրականում մեր նկատմամբ գործադրւում է ապազգայնացման ծրագիր:

Ապազգայնացման կամ ցեղային ինքնութեան ոչնչացումը ներառում է մի շարք գործողութիւններ, որոնք ուղղուած են որեւէ ազգի կամ ցեղային խմբի ազգային ինքնութեան, մշակոյթի եւ ազգային դիմագծի վերացմանը:

Ապազգայնացումը կարող է իրականացուել տարբեր ձեւերով`

• Լեզուի եւ կրթական համակարգի փոփոխութեամբ,
• Մշակութային ժառանգութեան ոչնչացմամբ կամ իւրացմամբ,
• Պատմական փաստերի կեղծումով,
• Բնակչութեան բռնի տեղահանումով կամ ձուլման քաղաքականութեան գործադրմամբ,
• Ազգային արժէքների եւ աւանդոյթների նսեմացմամբ կամ արգելքով:

Հէնց այս ծրագրի շրջանակներում է սեփական հայրենիքում ցեղասպանուած ժողովուրդը ներկայացւում որպէս յարձակողապաշտ, իսկ ցեղասպանը` որպէս խաղաղարար:

Այս շղթայի մաս են կազմում Անկախութեան հռչակագրի նկատմամբ ոտնձգութիւնները, հայկական բանակի վրայ յարձակումները:

Այս երեւոյթի դրսեւորումներն են ՀՀ պետական խորհրդանիշների, զինանշանի եւ օրհներգի դէմ յարձակումները, դրանք փոփոխելու առաջին հայեացքից անտրամաբանական ցանկութիւնները, բայց խորքում` հայկականութեան դէմ պայքարը:

Այս գործընթացի դրսեւորումն է նաեւ իշխանութեան կողմից դաշտ նետուող` իրակա՞ն, թէ՞ պատմական Հայաստան, Արագա՞ծ, թէ՞ Արարարտ արհեստական քննարկումները:

Այս ծիրին մէջ է նաեւ Արցախի ժողովրդի հաւաքական իրաւունքների պաշտպանութիւնից եւ Հայոց ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման գործընթացից հրաժարումը:

Այսպիսով, միակ իրական առաջարկը, որն արւում է մեզ, հետեւեալն է. հրաժարուել հնարաւոր բոլոր գործիքակազմերով սեփական իրաւունքների պաշտպանութիւնից եւ ապաւինել Թուրքիայի ու Ազրպէյճանի բարեգթութեանը: Սա ոչ թէ խաղաղութեան հասնելու բանաձեւ է, այլ` ինքնաոչնչացման ուղի: Մենք մերժու՛մ ենք այդ ճանապարհը:

Սիրելի՛ հայրենակիցներ, ՀՅԴ-ին յաճախ մեղադրում են Թուրքիայի հետ յարաբերութիւնների կարգաւորմանը դէմ լինելու մէջ: Իրականում, սակայն, մենք երբեք հանդէս չենք եկել նման դիրքորոշումներով, սակայն մեզ միշտ հետաքրքրել է այն գինը, որը մենք վճարելու ենք որեւէ պայմանաւորուածութեան դէպքում:

Թուրքիայի հետ յարաբերութիւնների կարգաւորումը չի՛ կարող լինել ուրացման եւ ինքնութիւնից հրաժարման ճանապարհով: Այդ փաստը պէտք է ընդունի նաեւ Թուրքիան:

Հրաժարուելով մեր իրաւունքներից` մենք հրաժարւում ենք մեր ապագայից: Սա պարզ ընտրութիւն է` դառնալ ազգային պետութիւն, որոշել սեփական ճակատագիրը՞, թէ՞ անվտանգութիւն մուրալ թշնամիներից:

Հետեւաբար մենք չենք կարող հրաժարուել մեր պաշտպանութիւնից` «խաղաղութիւն» բառը վերնագրում պարունակող ինչ-որ թղթերի դիմաց:

Հայաստանի ապագան կարող է կառուցուել միայն ուժի, ազգային արժանապատուութեան եւ մեր անժամանցելի իրաւունքների պաշտպանութեան վրայ:

Լիայոյս եմ, որ այսօր հրաւիրուած խորհրդաժողովի զեկուցողները կ՛անդրադառնան բոլոր այս խնդիրներին` մեր հայրենակիցներին ներկայացնելով իրականութիւնը:

Յաջողութիւն եմ մաղթում խորհրդաժողովի աշխատանքներին