17 օգոստոս 2015
իսլամացած հայ: Համահայկական խաղերը բացայայտեցին Արեւմտեան Հայաստանի նոր ձեւաւորուած հայկական կառոյցներու աշխուժութիւնը: Armradio.am-ի փոխանցմամբ` լրագրողներուն հետ հանդիպման ժամանակ իրենց գործունէութեան, ինչպէս նաեւ հայկական ինքնութեան բացայայտման մասին պատմած են Տարօն-Տուրուբերան հայրենակցական միութեան ներկայացուցիչները:
Մուշի մէջ գործող Տարօն-Տուրուբերան հայրենակցական միութեան փոխատենապետ Գէորգ Չալըշ պատմեց մէկ տարի առաջ ստեղծուած հայկական առաջին հայրենակցական միութեան ստեղծման նպատակներուն ու դժուարութիւններուն մասին: «Դժուար է Մուշի մէջ նման աշխատանքներ տանիլը, քանի որ Մուշը շատ կրօնամոլ վայր է: Մենք, սակայն, այդ վտանգին գացինք: Մտածեցինք, որ պէտք է հայերէն եւ պատմութիւն սորվեցնենք երիտասարդներուն, քանի որ այնտեղ քրիստոնեայ հայ չկայ. բոլորը իսլամացած հայեր են, բայց հայ ըլլալը կ’ընդունին արդէն»:
Հայրենակցական միութեան ատենապետ Հայրետին Արսլանի խօսքով` իրենց նախաձեռնութեան համար տարաբնոյթ վտանգներ միշտ կան: Ան հայերէն չի խօսիր, սակայն կը փորձէ սորվիլ: Ըսաւ, որ այս տարածքներուն մէջ, արդէն 100 տարի է, այդ վտանգները գոյութիւն ունին, եւ իրենք ալ նեղութիւններու մէջ մեծցած են: «Մենք այնտեղ ծնած ենք ու ամէն մարդ ալ արդէն գիտէ, որ մենք հայ ենք»
Գէորգ Չալըշ ըսաւ, որ իսլամացած հայեր շատ կան: Սթամպուլ տեղափոխուած արմատներով սասունցի Գէորգը փոխանցեց, որ քիւրտ մը զինք տեղեկացուցած է, թէ Մուշի եւ յարակից տարածքներուն մէջ 40 հազար հայ կ’ապրի: Անոնց 40 տոկոսի մայրական կողմը հայ է, իսկ 10 տոկոսի` հայրական: Ասիկա միջին տուեալ է: Ան կը կարծէ, որ ծանօթանալու շատ լաւ հնարաւորութիւն կայ Համահայկական խաղերուն առաջին անգամ մասնակցութիւնը:
Արեւմտեան Հայաստանի ազգային խորհուրդի ներկայացուցիչ Սիմոն Թարոնեան նկատեց, որ անցեալին ամէն ինչ փակ էր, կապ չկար Արեւմտեան Հայաստանի եւ Խորհրդային Հայաստանի հայերու միջեւ: Բոլորը մտածած են, որ Արեւմտեան Հայաստանի մէջ ոեւէ հայ չէ մնացած, իսկ այնտեղ մնացածները իսլամանալով` ապրած են թաքցնելով իրենց ինքնութիւնը: «3 փոքր համայնքներու նման` ով որուն կը ճանչնար, անոր հետ կապ ունէր:
Անգամ ցեղախումբեր կան, օրինակ` Խորխոռունիները դարձած են Խոռնեկեն, Մամիկոնեանները` Մեմիկանէ: Իրար ճանչցող հայերը շարունակած են գաղտնի այդ կապը պահպանել»,- կ’ըսէ:
Գէորգ Չալըշն ալ նշեց, որ հայրենակցական միութեան ստեղծման հիմնական նպատակն ալ այն է, որ Մուշի եւ յարակից տարածքներուն մէջ ապրող հայերը իրարու ճանչնան:
Սիմոն Թարոնեան ըսաւ, թէ ամէն տեղ հայ կայ` գաղտնի եւ բացայայտ: Հիմա համայնքները սկսած են կազմակերպուիլ, ու ատոր պիտի նպաստեն նաեւ ձեւաւորուող հայրենակցական միութիւնները: Ան կը կարծէ, որ առաջին հերթին անհրաժեշտ է հասկնալ, որ հայ ըլլալը միայն քրիստոնեայ հայ ըլլալը չէ, առաջին հերթին` մտածողութիւնն ու արիւնն է հայ ըլլալը եւ պէտք է օգնել, որ իբրեւ գաղտնի հայ ապրողները վերադառնան իրենց ինքնութեան` սորվին իրենց լեզուն ու պատմութիւնը:
http://www.horizonweekly.ca/news/details/71458
http://akunq.net/
