25 ՓԵՏՐՈՒԱՐ 2016
24 փետրուարին նախագահական նստավայրին մէջ Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան եւ Հայաստանի հանրապետական կուսակցութեան միջեւ ստորագրուեցաւ քաղաքական համագործակցութեան համաձայնագիր:
Դաշնակցութեան կողմէ զայն ստորագրեց ՀՅԴ Հայաստանի Գերագոյն մարմինի ներկայացուցիչ Աղուան Վարդանեան, Հայաստանի Հանրապետական կուսակցութեան կողմէ` կուսակցութեան փոխնախագահ Արմէն Աշոտեան:
Անկէ ետք լրագրողներուն հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին Աղուան Վարդանեան ըսաւ, որ պաշտօններու հարցը այս համագործակցութեան առաջնահերթ հարցը չէ, բայց եւ այնպէս այդ առումով եւ յստակացած է պատկերը:
Ան տեղեկացուց, որ տնտեսութեան նախարար պիտի նշանակուի Արծուիկ Մինասեան, տարածքային կառավարման եւ զարգացման նախարար` Դաւիթ Լոքեան, կրթութեան եւ գիտութեան նախարար` Լեւոն Մկրտչեան, Շիրակի մարզպետ պիտի ըլլայ Յովսէփ Սիմոնեան, իսկ Գագիկ Գէօզալեան պիտի նշանակուի Արագածոտնի մարզպետ:
Արմէն Աշոտեան ըսաւ, որ այսպիսով քաղաքական նոր մշակոյթի սկիզբ կը դրուի Հայաստանի քաղաքական դաշտին մէջ: Ան նաեւ յայտնեց, թէ 5-6 էջերէ կազմուած փաստաթուղթը կը ներառէ հարցերու շատ մեծ ծրար, որոնք կը վերաբերին ներքին եւ արտաքին բոլոր մարզերուն, ինչպէս նաեւ ունին դէպի ապագայ նայող ուղղուածութիւն: «Նման հարց չկայ, որ դուրս կը մնայ համագործակցութեան տեսադաշտէն», ըսաւ Ա. Աշոտեան:
Նշուեցաւ, թէ հաշուի առնելով երկու կուսակցութիւններուն ծրագրային դրոյթներու համադրելիութեան սկզբունքը, յատկապէս ազգային գաղափարախօսութեան եւ պետականամէտ գործողութիւններու ծիրին մէջ, ստորագրուեցաւ փաստաթուղթ մը, որ բաւական ծաւալուն է եւ իր բովանդակութեամբ կարելիութիւն կու տայ գործողութիւններու ծրագիրով քայլ առ քայլ ամրապնդել երկու կուսակցութիւններուն միջեւ համագործակցութիւնը:
Աւելի ուշ, նախագահ Սերժ Սարգսեանի հրամանագիրով Դաւիթ Լոքեան նշանակուեցաւ տարածքային կառավարման եւ զարգացման նախարար, Լեւոն Մկրտչեան` կրթութեան եւ գիտութեան նախարար, իսկ Արծուիկ Մինասեան` տնտեսութեան նախարար:
Նոյն շրջագիծին մէջ, Շիրակի մարզպետ նշանակուեցաւ Յովսէփ Սիմոնեան, իսկ Գագիկ Գէօզալեան` Արագածոտնի մարզպետ:
Ստորեւ կը ներկայացնենք ՀՀԿ-ՀՅԴ քաղաքական համագործակցութեան համաձայնագիրի բնագիրին ամբողջութիւնը.
Քաղաքական Համագործակցութեան Համաձայնագիր
1. Ընդհանուր դրոյթներ
Հայաստանի Հանրապետական կուսակցութիւնը եւ Հայ յեղափոխական դաշնակցութիւնը`
– Ելնելով Հայաստանի Հանրապետութեան ներքին եւ արտաքին մարտահրաւէրները երկու կուսակցութիւնների ներուժի մէկտեղմամբ յաղթահարելու հրամայականից,
– Նպատակ ունենալով ամրապնդել Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Արցախի անվտանգութիւնն ու ժողովրդավարական կայունութիւնը` ապահովել երկրի արագընթաց զարգացումը, բարելաւել հասարակութիւնում տիրող բարոյահոգեբանական մթնոլորտը,
– Հաշուի առնելով Հայաստանի Հանրապետութեան սահմանադրութեան փոփոխութիւնների ընձեռած հնարաւորութիւններն ու հանրային կեանքի սահմանադրականացման յանձնառութիւնները,
– Առաջնորդուելով Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի համահայկական հռչակագրում ամրագրուած մօտեցումներով,
– Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահի 2016 թուականի փետրուարի 12-ի ելոյթում արծարծուած մօտեցումները, ինչպէս նաեւ Հայաստանի հանրապետական կուսակցութեան եւ Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան` Հայաստանի քաղաքական օրակարգի առաջնահերթութիւնների ընդհանրութիւնը,
– Համատեղ ստանձնելով Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութեան ծրագրերի իրականացման պատասխանատուութիւնը`
կնքում են քաղաքական համագործակցութեան սոյն համաձայնագիրը` յանուն ինքնիշխան, ժողովրդավարական, ընկերային, իրաւական պետութեան:
II. Քաղաքական համագործակցութեան ռազմավարական ուղղութիւնները
Իրականացնել 2015 թուականի դեկտեմբերի 6-ի հանրաքուէով փոփոխուած Հայաստանի Հանրապետութեան սահմանադրութիւնից բխող հրատապ քայլերը.
1.1. Հասարակական-քաղաքական բնագաւառում.
1.1.1. Շարունակել բարեփոխել մարդու իրաւունքներն ու ազատութիւնները երաշխաւորող համակարգը` ապահովելով մարդու արժանապատուութեան անխախտելիութիւնն ու իրաւունքի գերակայութեան սկզբունքի լիարժէք իրացումը:
1.1.2. Ընտրական նոր օրէնսգրքով եւ Հանրաքուէի մասին նոր օրէնքով երաշխաւորել ազատ, հանրութեան համար վստահելի ընտրութիւնների եւ հանրաքուէների կազմակերպումն ու անցկացումը, անմիջական ժողովրդավարութեան սահմանադրական կանոնների գործադրումը:
1.1.3. Կուսակցութիւնների մասին նոր օրէնքով նպաստել քաղաքական ուժերի միջեւ մրցակցութեան, հանդուրժողականութեան եւ համագործակցութեան մթնոլորտի խորացմանը, բազմակուսակցական համակարգի ամրապնդմանը ու ներքին ժողովրդավարութեան զարգացմանը, ապահովել կուսակցութիւնների գործունէութեան հաւասար իրաւական հնարաւորութիւններ:
1.1.4. Դատական նոր օրէնսգրքով եւ Սահմանադրական դատարանի մասին նոր օրէնքով ամրապնդել անկախ եւ անաչառ դատական համակարգի գործունէութեան իրաւական երաշխիքները:
1.1.5. Ազգային ժողովի Կանոնակարգ նոր օրէնքով ապահովել օրէնսդիր մարմնի արդիւնաւէտ գործունէութիւնը` երաշխաւորելով ընդդիմութեան հաւասարակշռող-հակակշռող քաղաքական գործառոյթը:
1.1.6. Վերանայել Հայաստանի Հանրապետութեան վարչատարածքային բաժանումը եւ ձեւաւորել կայուն զարգացում երաշխաւորող, պատասխանատու եւ արդիւնաւէտ տարածքային կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման համակարգեր:
1.1.7. Բարձրացնել պետական կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների գործունէութեան, հանրային նիւթական միջոցների օգտագործման արդիւնաւէտութիւնը, հաշուետուողականութիւնը եւ պատասխանատուութեան մակարդակը:
1.1.8. Ապահովել հանրային իշխանութեան` իրաւունքով սահմանափակուած լինելու սահմանադրական սկզբունքի լիարժէք գործադրումն ու գործառոյթ-հաստատութիւն-լիազօրութիւն-պատասխանատուութիւն շղթայի անխափան գործունէութիւնը:
1.1.9. Գործադրել շահերի բախման հնարաւոր դէպքերը բացայայտելու ու կանխելու, անօրինական գործունէութեան համար անխուսափելիօրէն պատասխանատուութեան ենթարկելու, պիզնեսն ու հանրային իշխանութիւնը տարանջատելու ամբողջական համակարգ:
1.1.10. Քաղաքացիական հասարակութեան եւ ընդդիմութեան գործուն մասնակցութեամբ ձեւաւորել փտածութեան դէմ պայքարի արդիւնաւէտ համակարգ: Օրէնքով վերանայել բարձրագոյն պաշտօնատար անձանց բարոյագիտութեան յանձնաժողովի գործառոյթները, լիազօրութիւնները եւ պատասխանատուութիւնը:
1.1.11. Վարել արհեստավարժութեան եւ հանրային վստահութեան չափանիշներին համապատասխանող քատրային քաղաքականութիւն` շարունակաբար լայնօրէն ներգրաւելով երիտասարդներին պետութեան կառավարման գործում:
1.1.12. Շարունակել կատարելագործել վարչական մարմինների գործունէութիւնը, այդ թւում` սահմանուած պարտադիր վճարներն ու տուգանքները գանձելու գործիքակազմերին վերաբերող կառուցակարգերն ու ընթացակարգերը` անհրաժեշտութեան դէպքում յաւելեալ օրէնսդրական կարգաւորումների, յատկապէս օրէնքների միասնական եւ հետեւողական կիրառման միջոցով գործնականում ապահովելով վարչարարութեան համաչափութեան, պատշաճ վարչարարութեան, այդ թւում` լսուած լինելու սահմանադրական իրաւունքները` հիմնական իրաւունքների սահմանափակմանը վերաբերող սահմանադրական պահանջների, ներառեալ` հիմնական իրաւունքների եւ ազատութիւնների էութեան անխախտելիութեան եւ որոշակիութեան սկզբունքի համաթեքսթում:
1.2. Ընկերային-տնտեսական բնագաւառում`
1.2.1. Տնտեսական քաղաքականութեան հիմքում դնել ընկերային շուկայական կողմնորոշումը: Կառուցուածքային բարեփոխումների միջոցով շարունակել տարազանել եւ բարձրացնել Հայաստանի տնտեսութեան մրցունակութեան աստիճանը:
1.2.2. Համատեղ ջանքեր ներդնել 2015 թուականի փոփոխութիւններով Հայաստանի Հանրապետութեան սահմանադրութեան 86-րդ յօդուածով նախատեսուած` պետութեան հիմնական նպատակների արդիւնաւէտ իրականացման ուղղութեամբ:
1.2.3. Բարձրացնել պետական սեփականութեան կառավարման եւ հանրային բարիքների տրամադրման որակն ու արդիւնաւէտութիւնը, սեփականութեան իրաւունքի եւ ներդրումների պաշտպանութեան մակարդակը:
1.2.4. Գործադրել աշխուժ հակամենաշնորհային քաղաքականութիւն եւ գործնականում երաշխաւորել ազատ ձեռներէցութիւնը, տնտեսական գործունէութիւնն ու մրցակցութիւնը:
1.2.5. Խթանել խնայողութիւնների ձեւաւորումը, ներդրումների ներգրաւումը, աշխատատեղերի ստեղծումը, իրագործել տարածքների համաչափ ու կայուն զարգացման ծրագրեր, վերանայել հարկային քաղաքականութիւնը:
1.2.6. Մեծացնել տնտեսութեան դրամայնացման աստիճանը, գիւղատնտեսութիւնում, փոքր ու միջին պիզնեսում համակարգային լուծումների միջոցով նուազեցնել թանկ եւ արտարժոյթով արտայայտուած վարկերից կախուածութիւնը, ընկերային գիւղատնտեսութիւնից անցում կատարել արդիւնաբերական գիւղատնտեսութեան:
1.2.7. Աշխատանքային պայմանների բարելաւման, ընկերային ապահովութեան եւ առողջութեան պահպանման ոլորտների քաղաքականութեան հիմքում դնել անձի արժանապատիւ գոյութիւնը, աղքատութեան նուազեցումը, ընկերակցական ընկերային պատասխանատուութիւնը, պետական պարտադիր եւ կամաւոր ապահովագրական համակարգերի զուգահեռ գործունէութիւնը:
1.2.8. Շարունակաբար բարձրացնել կրթական համակարգի որակը, բարձրագոյն ուսումնական հաստատութիւնների ինքնակառավարման, ակադեմական եւ հետազօտական ազատութիւնների աստիճանը, զարգացնել հիմնարար եւ կիրառական գիտութիւնները, ուժեղացնել աշխատաշուկայի եւ կրթական համակարգի միջեւ կապը, որակեալ կրթական ծառայութիւնների մատուցումը վերածել տարածաշրջանում Հայաստանի տնտեսութեան մրցակցային առաւելութեան:
1.2.9. Գործնական քայլերով նպաստել պետութեան կենսագործունէութեան բոլոր բնագաւառներում կանանց դերակատարման բարձրացմանը, կանանց եւ տղամարդկանց միջեւ փաստացի հաւասարութեան խթանմանը:
1.2.10. Շարունակել հետամուտ լինել ազգային մշակութային ժառանգութեան պահպանմանն ու միջազգայնացմանը, արուեստների զարգացմանը:
Աշխուժ ժողովրդագրական քաղաքականութեան, բազմակենտրոն եւ համաչափ զարգացման ծրագրերի իրականացմամբ նպաստել ազգաբնակչութեան թուաքանակի աճին:
Զարգացնել եւ ամրապնդել Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անվտանգութեան համակարգերը:
Շարունակել քայլեր ձեռնարկել Հայաստանի միջազգային հեղինակութեան բարձրացման, հայոց պետականութեան ամրապնդման, հայապահպանման եւ հայրենադարձութեան կազմակերպման գործում հայկական սփիւռքի դերի ու մասնակցութեան խորացման ուղղութեամբ:
III. Քաղաքական համագործակցութեան կազմակերպման կարգը
Քաղաքական համագործակցութեան գործադաշտը ներառում է պետութեան կեանքի ներքին եւ արտաքին բոլոր ոլորտները:
Քաղաքական համագործակցութեան կողմերն առաջնորդւում են փոխադարձ յարգանքի, փոխըմբռնման, հանդուրժողականութեան, տարաձայնութիւնները բանակցութիւնների եւ քննարկումների միջոցով լուծելու մօտեցումներով` հանրային իշխանութեան մարմինների ու պաշտօնատար անձանց գործունէութեան ամբողջական պատասխանատուութեան գիտակցմամբ:
Քաղաքական համագործակցութեան կողմերը պարտաւորւում են`
3.1. Համագործակցութեան ուղղութիւններին համապատասխան իրականացնել հայեցակարգային եւ ռազմավարական նշանակութեան նախագծերի քննարկում` միասնական դիրքորոշում ձեւաւորելու նպատակով:
3.2. Համատեղ ջանքեր գործադրել պետական կառավարման արդիւնաւէտութեան բարձրացման եւ նրա նկատմամբ հանրային վստահութեան ամրապնդման ուղղութեամբ, այդ թւում` կառավարութեան կառուցուածքին, գործունէութեան կարգին եւ քատրային քաղաքականութեանը վերաբերող որոշումներ կայացնելիս:
3.3. Համագործակցութեան կողմերից մէկի առաջարկութեամբ` քննարկման առարկայ դարձնել Ազգային ժողովի եւ կառավարութեան գործունէութեանը վերաբերող ցանկացած հարց:
3.4. Ապահովել համագործակցութեան շրջանակներում ձեռք բերուած պայմանաւորուածութիւնների իրագործումը իշխանութեան տարբեր մակարդակներում եւ օղակներում:
Քաղաքական համագործակցութեան աշխատանքների արդիւնաւէտութեան, կանոնաւոր միջկուսակցական շփումների ապահովման եւ տեսակէտների համադրման նպատակով ձեւաւորւում է համագործակցութեան խորհուրդ: Խորհրդի գործունէութիւնը իրականացւում է նիստերի միջոցով, որոնք գումարւում են կանոնաւոր պարբերականութեամբ:
Համագործակցութեան կողմերի տարաձայնութիւնները լուծւում են խորհրդատուութիւնների միջոցով: Խորհրդատուութիւնների արդիւնքների վերաբերեալ կողմերի տեսակէտները կարող են հրապարակուել եւ մեկնաբանուել կողմերի փոխհամաձայնութեամբ: Անյաղթահարելի տարաձայնութիւնների առաջացման դէպքում կուսակցութիւններից իւրաքանչիւրը, միւս կողմին գրաւոր տեղեկացնելով, կարող է դադարեցնել քաղաքական համագործակցութիւնը:
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԻՒՆ
ՀԱՅ ՅԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԻՒՆ
ԱԶԴԱԿ
http://www.aztagdaily.com