24 ՆՈՅԵՄԲԵՐ 2018 – ԱՆԴՐԱԴԱՐՁ – ՀԱՅԱՍՏԱՆ – ՆԵՐՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՅՕԴՈՒԱԾՆԵՐ:
Նախընտրական քարոզարշաւի շէմին` կատարուած համակողմանի յայտարարութիւններուն եւ հարցազրոյցներուն հետեւելով որոշ դիտարկումներ կարելի է արձանագրել յատկապէս նոր իրավիճակի հետ առնչուած ընտրական նոր մշակոյթի կայացման առաջադրանքի լոյսին տակ:
Կը թուի, որ ընդհանուր ընկալում գոյացած է, որ գործադիր իշխանութիւնը նաեւ պիտի ունենայ կայուն մեծամասնութիւն օրէնսդիր ժողովին մէջ: Քաղաքագիտական հասկացողութեամբ շրջուած գործընթացն է, որ կ՛աշխատի: Ընտրութիւններուն իբրեւ արդիւնք ձեւաւորուած խորհրդարանը եւ այնտեղ մեծամասնութիւն ներկայացնող ուժն է, որ կառավարութիւն կը կազմէ եւ յատկապէս խորհրդարանական համակարգով կառավարուող հանրապետութիւններուն մէջ գործադիրը կ՛ունենայ խորհրդարանական մեծամասնութիւն` իր ծրագիրները վաւերացնելու հարթութիւնը ստեղծելով: Շրջուած իրավիճակը բնականաբար արդիւնքն է ժողովրդային յեղափոխութեամբ սկսած համակարգային փոփոխութեան գործընթացին:
Եթէ մէկ կողմէ կայ որոշակի միտում իշխանութիւնը քաղաքական մէկ ուժի վրայ բեւեռացնելու, միւս կողմէ նաեւ կայ ընդդիմութիւնը միաբեւեռ կուսակցութեամբ մենաշնորհացնելու:
Եթէ մէկ կողմէ օգտագործուած հռետորաբանութիւնը հինը մերժելու առանցքին վրայ կեդրոնացած է, միւս կողմէ հին համակարգը ներկայացնող գլխաւոր ուժը հանրութեան կ՛ուզէ ներկայանալ իբրեւ ազգային արժէքներն ու աւանդութիւնները պահպանող միակ կուսակցութիւնը: Այս հասկացողութեան մէջ կը ներառուի եկեղեցւոյ պաշտպանութիւնը, սեռային փոքրամասնութիւններու քարոզչութեան մերժումը, ընդհանրապէս արեւմտեան բարքերու երկիր թափանցումին դէմ արգելակիչ տարր հանդիսանալու մօտեցումը:
Քաղաքական-հասարակական մակարդակներու վրայ կարծրատիպային այս թէ՛ մօտեցումները եւ թէ՛ ընկալումները չեն օգներ, որ նախընտրական քարոզարշաւի առանցքները կեդրոնանան գաղափարական ծրագիրներու, ազգային խնդիրներու եւ ընկերային հարցերու վրայ: Չեն նպաստեր նաեւ երկրի զարգացման համար ազատական եւ ընկերվարական ուղիներու ներկայացումին եւ ժողովուրդին կողմէ այս ուղիներէն մէկը ընտրելու կարելիութեան ընծայումին: Եւ այս առումով յաւելեալ ժողովրդավարացման համար օգտակար չեն ընտրութիւններու արդիւնքներու կանխատեսումներու հրապարակումները այս փուլին, երբ չեն ներկայացուած նախընտրական ծրագիրները: Կանխորոշման ազդակը յարիր չէ ժողովրդավար ժամանակակից պետութիւններուն:
Սահմանադրութեան էութիւնը խորհրդարանի պարագային կը քաջալերէ բազմակուսակցականութիւնը, հակակշիռ մեքենականութիւններ ստեղծելով` համակարգի յաւելեալ ժողովրդավարացումով:
Բազմակուսակցականութիւնը իր հերթին ծրագիրներու այլազանութիւն, գաղափարներու տարբերութիւն, տարբեր գաղափարաբանական ուղիներ որդեգրելու երեւոյթ կ՛ենթադրէ, ինչ որ մինչ այս պահը կը պակսի երկրի ընտրական մշակոյթին մէջ:
Նախընտրական քարոզարշաւի բովանդակութիւնը անհրաժեշտ է, որ հիմնուած ըլլայ գաղափարի, գաղափարաբանութեան եւ ծրագիրներու վրայ: Համապարփակ` ազգայինէն ընկերային, կրթականէն մշակութային, ֆինանսականէն տնտեսական` երկրի զարգացման համար բոլոր ուղղութիւններով ծրագրային առաջադրանքներով յագենայ: Ասիկա կը սատարէ ո՛չ միայն երկրի ընտրական մշակոյթի, այլ նաեւ քաղաքացիական հասարակութեան կայացման, որուն կ՛ընձեռուի կարելիութիւնը բազմաթիւ գաղափարներու եւ ծրագիրներու միջեւ ընտրութիւն կատարելու:
Հինի եւ նորի պարանաձգութենէն դուրս բերելու համար երկիրը, բազմածրագրային քարոզարշաւը պէտք է յանգի բազմակուսակցական խորհրդարանի ձեւաւորման: Անշուշտ կը գոյանայ մեծամասնութիւն, գուցէ նաեւ կայուն մեծամասնութիւն, այսուհանդերձ մնացեալ քաղաքական ուժերը կ՛ունենան ընդդիմութեան նորացուած լիազօրութիւններ, կը նպաստեն բազմակարծիք խորհրդարանի քննարկումներուն եւ սահմանադրականօրէն կ՛ունենան ընդլայնուած իրաւունքներ` հակակշիռ գործառոյթներ իրականացնելու համար:
Նման խորհրդարան մը անպայման մեր երկրին համար կ՛ապահովէ վարկի եւ հեղինակութեան միջազգային նոր նշաձող:
aztagdaily.com/archives/417328
