Խօսք. Խախտուած Չափանիշների Աղէտալի Հետեւանքները… – Դերենիկ Մելիքեան
01 ՅՈՒԼԻՍ 2022– ՀԱՅԱՍՏԱՆ:
Դերենիկ Մելիքեան – Կարդալ նաեւ՝ ՆԱԽՈՐԴ ՅՕԴՈՒԱԾԸ:
ԴԵՐԵՆԻԿ ՄԵԼԻՔԵԱՆ
«Ալիք» օրաթերթի գլխաւոր խմբագիր
2018 թուականի ապրիլի թաւշեայ յեղաշրջումից ի վեր խախտուել են բոլոր կարգի ու բնագաւառների ազգային ու պետական չափանիշներն ու քիչ թէ շատ ընկալեալ ստանդարտները ինչպէս Հայաստանում, այնպէս էլ աշխարհասփիւռ հայութեան համար…
Ահաւասիկ խախտուած գլխաւոր չափանիշները` փաստերով.
1.- Յեղաշրջմանը յաջորդող ամիսներին (նոյնիսկ` շաբաթներին եւ օրերին) ի սկզբանէ խախտուեցին կենցաղային-հասարակական գէթ մինչ այդ ընդունուած չափանիշները.
ա.- Փոխադարձ ատելութեան դրսեւորումների տեղիք տալով` պառակտում հասարակայնութեան մէջ` «սեւ-սպիտակներ…», «նախկիններ-ներկաներ» եւ…
բ.- Հայոց հաւատամքի եւ ազգային համախմբման խորհրդանիշ` Հայ առաքելական եկեղեցու դէմ վայրի յարձակում եւ թիւ 1 սպասաւորների անպատկառ թիրախաւորում` թաւշեայ յեղաշրջմանը մասնակից աղանդաւորների կողմից:
2.- Անմիջապէս խախտուեցին Հայաստան-սփիւռք քիչ թէ շատ կառուցողական հիմքի վրայ ձեւաւորուած փոխգործակցային կապերը: Այնուհետեւ «Հայրենադարձութիւն» արհեստական ու ամբոխահաճ անուանափոխութեամբ փոշիացրին սփիւռքի նախարարութեան ձեռքբերումներն, ու մինչ օրս անգործութեան իբրեւ հետեւանք` սփիւռքեան հատուածների միջեւ եւս պառակտման սերմերի տարածմամբ զբաղուեցին…
3.- Կրթա-մշակութային քիչ թէ շատ պետական հոգածութիւնը վայելող կարեւորագոյն այս բնագաւառների վարկաբեկմանը տանող ապազգային ոտնձգութիւններ. օրինակ` գենդերային-սեռային հաւասարութիւնների եւ նմանատիպ «ազատութիւնների» ներմուծումն յատկապէս կրթօճախներից ներս եւ մասնաւորաբար Հայոց ցեղասպանութեան խնդրում տուեալ կառոյցներում թուրքական ժխտողականութեան կերպարի արդարացումը` որպէս տասնամեակների պայքարի արժեզրկում:
4.- Միտումնաւոր խախտուեցին ի սկզբանէ արտաքին քաղաքականութեան ու այդ գծով դիւանագիտական խելամիտ ու համեմատաբար կայացած չափանիշները. անմիջական հետեւանքն եղաւ այն, որ աշխարհով մէկ բարձրաձայնւում-ցուցադրւում էին ՀՀ նոր իշխանաւորների որդեգրած հակառուսական ու հակաիրանական հապշտապ ու այսպէս ասած` Արեւմուտքի (ասել է թէ սորոսականութեան) արեւելումը…
5.- Ծրագրաւորուած եւ արագօրէն խախտուեցին Հայաստանի սահմանադրական եւ դատաիրաւական մինչ այդ թէկուզ թերի ու ոչ կատարեալ, բայց կայացած համակարգերը, ոչ թէ այդ թերիներն ու քիչ-շատ անարդարութիւնները փարատելու, այլեւ այդ համակարգերը ամբողջապէս գործադիր իշխանութեանը ենթարկեցնելու նպատակի համար (դատարանների շրջափակում ու մինչ օրս սարքած ու յարուցած դատերն ու խոստացուած դատաստանների անկատարութիւնը)…
6.- Ի հետեւանս 4-րդ կէտի չափանիշների խախտումների` ամենակոպիտ կերպով ու այսօր արդէն կարելի է ասել` կանխամտածուած քայլերով խախտուեցին շուրջ քառորդ դար պահպանուած ու պաշտպանուած պետական հեղինակութիւնն ու գործօն լինելը` Արցախի հարցի կարգաւորման խնդրում միջազգային հարթակներում ու յատկապէս թուրք-ազրպէյճանական հակահայկականութիւնը վնասազերծելու առումով… Հետեւանք` Ազրպէյճանի հետ միասին, ԵԱՀԿ-ի Մինսքի անդամ երկրները (Ռուսաստան, Միացեալ Նահանգներ, Ֆրանսա), որոնք մինչ 2018 թուական Արցախի հարցի կարգաւորման համար բաւարարւում էին հայկական զինուած ուժերի վերահսկողութեան տակ գտնուող նոյնիսկ 2 շրջանի վերադարձմամբ, հետեւաբար եւ` Արցախի ինքնորոշման իրաւունքի ճանաչմամբ, այսօր իսկ չեն բաւարարւում ողջ Արցախի բռնագրաւումով ու դեռ աւելին` հայոց Սիւնիքն ու ընդհուպ մինչեւ Երեւանը համարում են ազրպէյճանական…:
7.- Անցնող 4 տարիների ընթացքում եւ յատկապէս յետպատերազմեան ժամանակաշրջանում աւելի ակներեւ դարձան մարդկային իրաւանց, խօսքի ու մամուլի ազատութիւնների նուազագոյն չափանիշների խախտումները: Այսօր արդէն տասնեակ քաղբանտարկեալներ կան կալանաւորուած` իշխանութեան հետ քաղաքական հայեացքների տարբերութեան պատճառով: Իսկ ընդդիմադիր խաւերի աշխուժութեան խորապատկերին` խիստ ակտիւացել են ոստիկանական եւ փաստօրէն` ուժային որոշակի կառոյցները, որոնք ցաւօք բռնի ու բիրտ ուժի կիրառման դերակատարները հանդիսացան: Սրանց զուգահեռ, հետաքրքիր ու միաժամանակ զաւեշտալի էր նոյն ոստիկանական ուժային կառոյցների միլիոնաւոր տոլարների պարգեւավճարները…
8.- Համընդհանուր ընկերային-տնտեսական, երկրի պաշտպանական ու անվտանգային իրավիճակը եւս համակարգային չափանիշների խախտման ենթակայ է դարձել, որը հետեւանքն է քատրային-վարչագիտական ու կառավարման անգրագէտ ու ապիկար քաղաքականութեան:
Այս կարեւոր ու էական բնագաւառների թուարկուած անմխիթար իրավիճակը հետեւանքն է ուղղակիօրէն օրէնսդրական համակարգի անգործութեան: Եւ շատ ցաւալի է, երբ Հայաստանի սահմանադրական չափանիշների համաձայն, խորհրդարանական համակարգով ղեկավարուող երկրում նոյնինքն` Ազգային ժողովը, յար եւ նման` դատական համակարգի, ղեկավարւում է անձնիշխանական «օրինաչափութեամբ» եւ ուղղակիօրէն կատարում է գործադիրի, այսինքն վարչապետի քմահաճոյքները:
9.- Ձախորդ հետեւանքների առաջացման միտումնաւոր, ծրագրաւորուած ու կանխամտածուած լինելու փաստացիութիւնը այսօր իսկ անհերքելի է, երբ ազգովի ականատեսը դարձանք թէ՛ թուրք-ազրպէյճանական սանձազերծուած նախայարձակի, եւ թէ՛ դրանից բխող մարդկային ու տարածքային աղէտալի կորուստների եւ հայրենազրկումների` արցախեան հայրենի հողերի 75%-ի եւ դեռ Հայաստանի ինքնիշխան տարածքների ներուժ ու ներգործօն կորուստների դառնագոյն իրողութեանը…
10.- Իսկ զուգահեռ վերոգրեալի, համազգային աղէտը «արդարացնելու» համար պարտուած եւ անձնատուր իշխանաւորները 2021-ի յունիսին ձեռնամուխ եղան նոր թաւշեա՜յ «ընտրութիւնների», որտեղ ցայտուն կեղծիքներով իսկ խախտեցին ընտրական չափանիշ-ստանդարտները եւս` հետագայի հաշուին ապահովելու համար թուրք-ազրպէյճանական ոճրագործութիւնների վրայ աչք փակած եւ ինչպէս միշտ արցախեան գլխացաւանքից ազատուել փորձող արեւմտա-եւրոպացիների քարոզչական հովանաւորութիւնները… Եւ մի՞թէ այնպէս չէ, որ նոյն հովանաւորումները ջանադրաբար շարունակւում են մինչ օրս` «հիանալով փաշինեանական ժողովրդավարութեան առաջընթացով» (Միացեալ Նահանգների, Եւրոմիութեան եւ Անգլիայի դեսպանների յայտարարութիւնները…):
11.- Իսկ Արցախ նուիրող, հինգ հազար լուսաւոր կեանքեր արհամարհող ու դրա կրկնապատիկ` մի ողջ սերնդի ճակատագիր խեղող բախտախնդիրների համար ի՜նչ հոգ` հայոց համազգային պահանջատիրութիւնից ու Հայոց ցեղասպանութեան հետեւանքների փարատումից հրաժարուելն ու դեռ` համայն հայութեանը համոզելը, որ խաղաղարար թուրքի ու ազրպէյճանցու հետ հնարաւոր է ու անհրաժեշտ` հաշտութեան պայմանագիր կնքելը: Սրանով էլ, ահա, ակնյայտօրէն մտադրուած են խախտել հայոց աւելի քան հարիւրամեայ պայքարի ու պահանջատիրութեան, ազգապահպան ու պետականութեան հիմքերն ամրացնող արժեհամակարգը…
12.- Եւ վերջապէս, հայոց աշխարհի ու ողջ հայութեան համար մղձաւանջային այսօրեայ իրավիճակն ակամայ յիշեցնում է պատմական, բայց 200-ամեայ վաղեմութիւն ունեցող մի այլ մղձաւանջ, որն էլ հայոց ինքնութեան պահպանման ռահվիրայ` Խաչատուր Աբովեանի կողմից բնութագրուել է որպէս «Վէրք Հայաստանի»…
Սակայն, կրկին պատմական հանգամանքների եւ անհրաժեշտութիւնների օրինաչափութեամբ «աբովեանական վէրքերը» հետագային սպիացել են նալբանդեանների ու րաֆֆիների «Խենթերի» դեղատոմսերով, որոնք էլ փրկարար չափանիշներն են եղել մեր ինչպէս գոյատեւման, այնպէս էլ որպէս ազգ յարատեւման համար:
Արդարեւ, այսօր իսկ արդիական է, պարտաւորեցնող ու խիստ օրինաչափ` համազգային կամքի ցուցադրմամբ դիմագրաւել հայոց նորագոյն սպառնալիքներն ու յաղթահարել ծանրագոյն մարտահրաւէրները` ի խնդիր աշխարհասփիւռ հպարտ հայի ու համաշխարհային ընտանիքի կողմից յարգուած հզօր ու յաղթական Հայաստանի վերականգնման…
aztagdaily.com/archives/550850
