ՔԱՋԱՆՑ ԵՐԿԻՐ /URARTU/ ԼԵԶՈՒՆ, ԱՐՔԱՆԵՐԸ, ԱՍՏՎԱԾՆԵՐԸ – ՀԱՄԼԵՏ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ
05 ԱՊՐԻԼ 2025 – ՆԱԽՈՐԴԸ ՅՕԴՈՒԱԾԸ // Կարդալ նաեւ՝ :
Մենագրությունից ներկայացվում է ուրարտական արձանագրություններում գործածված շումերական գաղափարագրերի հայերեն ընթերցմանը նվիրված գլուխը։
Բերվում են 67 գաղափարագրերի, շումերական գրի ու գրչության տերմինների և շումերերեն լեզվի անվանման (EME.GI/GI7) հայերեն ընթերցումները։
Հակիրճ անդրադարձ է կատարվում վերին հին քարի դարում փորագրված Սյունիքի ժայռապատկերների և շումերական նշանագրերի ծագումնաբանական կապին և հնդեվրոպական ծագում ունեցող հայերեն բառարմատների առկայությանը վաղ աքքադերենում։
Եզրակացությունը միարժեք է․ Ստորին Միջագետքը բնակեցրել և շումերական քաղաքակրթությունը հիմնել են հայախոս և արմենոիդ մարդաբանական տիպին պատկանող մարդիկ։ Նրանք իրենց հետ տարել են հայերենի համանունների հիման վրա ստեղծած գաղափարագրության սկզբունքը և գրանշանները /Սյունիքի ժայռապատկերներում վկայված/, որոնցից հետագայում ստեղծել են գրության սեպագիր համակարգը։
Սեպագրության ողջ ընթացքում (մ․թ․ա․ 3÷1 հազարամյակներ) հայերենը գործածվել է շարունակաբար ու անընդհատ և եղել URARTU-ի բնակչության խոսակցական և պետության պաշտոնական լեզուն։
https://www.academia.edu/…/%D5%88%D5%92%D5%90%D4%B1%D5..
